بنابه گزارش رسانه ها، نخستین گزارش نابرابری جهانی توسط صدها اقتصاددان از سراسر جهان، روز پنج شنبه ۱۴ دسامبر منتشر شد.
انتشار نخستین گزارش پایگاه داده های درآمد و ثروت جهانی (World Wealth& Income Database ) که حاصل کار صدها اقتصاددان در سراسر جهان است، پرتوی قدرتمند بر موضوع مهم اقتصادی-اجتماعی و سیاسی ایی انداخته که از آغاز قرن بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
جنبش های «اشغال وال استریت»، «ما ۹۹ درصدی ها هستیم» و دیگر جنبش های مشابه که بعد از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۷ متولد شدند، بار دیگر دلایلی تازه ای برای استدلال درباره افزایش نابرابری و افزایش خشم شان یافته اند.
موفقیت جهانی کتاب «سرمایه در قرن بیست و یکم» اثر توما پیکتی که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد و بیش از ۲.۵ میلیون نسخته از آن در جهان به فروش رفته است، پیشتر اهمیت این سوژه را فاش کرده بود.
اطلاعاتی که تاکنون درباره نابرابری در جهان داشته ایم توسط سازمان ملل متحد، بانک جهانی و سازمان همکاری ها و توسعه اقتصادی فراهم شده بود اما این پژوهش جدید که با مدیریت توما پیکتی، فاکندو آلواردو، لوکاس شانسل، امانوئل سز و گابریل زوکمن منتشر شده است، اطلاعات سازمانهای بین المللی را با اطلاعات مالیاتی شخصی افراد در سطح اقتصاد خرد و همچنین اطلاعات اقتصاد کلان چون تولید ناخالص ملی کامل تر کرده است. پژوهشی که تاکنون صورت نگرفته بود.
این پژوهش در دوره زمانی بین ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۶ و با مشارکت حدود ۷۰ کشور صورت گرفته است. علی رغم برخی خلاء ها در آفریقا و کشورهای این حوزه، این مطالعه به ما اجازه می دهد که مسیر حرکت صعودی یا نزولی تمام طبقات اجتماعی را از لحاظ درآمد و ارث و نه فقط ثروتمندترین ها را بررسی کنیم.
فرای رشد جهانی که منشاء آن به موج بزرگ لیبرالیزه کردن سالهای بین ۱۹۸۰-۱۹۹۰ باز می گردد و به انفجار مبادله آزاد در پی جهانی شدن انجامید، مقایسه مناطق مختلف جهان از منظر رشد اقتصادی گویای شرایط به شدت متفاوت است.
نگاهی می کنیم به سرفصل های این گزارش پژوهشی:
نابرابری درآمد در همه جا افزایش یافته است
یافته ها گویای آنست که تقریبا در تمام نقاط جهان نابرابری درآمدی افزایش یافته است. از سال ۱۹۸۰ ، یک درصد ثروتمندترین افراد جهان درآمدشان ۲۷ درصد رشد کرده است در حالی که این میزان برای ۵۰ درصد فقیرترین افراد جهان ۱۲ درصد بوده است. برای یک درصد ثروتمندترین جهان در کشورهای در حال توسعه این رقم بسیار بیشتر بوده است و چین در این زمینه جایگاه اول را دارد. برای طبقه متوسط خصوصا در کشورهای غربی رشد درآمدی از همه کمتر یا ساکن بوده است.
نابرابری در دارایی سرمایه ای نیز افزایش یافته است
دارایی سرمایه ای که در مالکیت افراد است همانند ساختمان، دارایی های مالی و سهام و دیگر موارد نیز از نابرابری افزایش یافته حکایت دارد. در تمام جهان سطح این نابرابری ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر از آنچه که در اوایل قرن بیستم مشاهده شده می باشد. با این حال از سال ۱۹۸۰ این نابرابری در بیشتر کشورها خصوصا در ایالات متحده آمریکا شروع به رشد کرده است. در آمریکا و در سال ۲۰۱۴ یک درصد ثروتمندترین، ۳۹ درصد دارایی های سرمایه ای در مالکیت خود داشته اند در حالی که این میزان برای سال ۱۹۸۰، ۲۲ درصد بوده است. این پدیده در فرانسه و بریتانیا تغییر کمتری را شاهد بوده است.
انتقال گسترده ثروت از مالکیت دولتی به مالکیت خصوصی
از سال ۱۹۸۰ تمام کشورها ثروتمندتر شده اند اما دولت هایشان فقیرتر شده اند که یکی از علت های افزایش نابرابری ارزیابی شده است. تقریبا در تمام کشورها مسیر انتقال ثروت از بخش دولتی به بخش خصوصی بوده است.
سیستم اجتماعی اروپا باعث حفاظت از اروپا شده است
گزارش نشان می دهد که سیستم اجتماعی در برخی کشورهای اروپایی باعث شده است که طبقات پایین جامعه در برابر افزایش نابرابری کمتر آسیب ببینند. گزارش این موضوع را به سیستم اجتماعی ایی ربط می دهد که بعد از جنگ جهانی دوم در اروپا بنا شد. همچنین گزارش می افزاید که آمریکا در بین کشورهای ثروتمند از همه نابرابری بیشتری دارد.
خاورمیانه قهرمان نابرابری
بر اساس این مطالعه ۱۰ درصد ثروتمندترین ها در خاورمیانه ۶۰ درصد درآمد ملی را تصاحب کرده اند.
وضعیت روسیه
در روسیه از سال ۱۹۸۹ و تغییرات اساسی در این کشور باعث شده است که ثروتمندترین ها برنده تغییرات باشند و یک الیگارشی خاص منابع اصلی کشور خصوصا منابع نفت و گازی را در اختیار داشته باشد. وضعیت در روسیه نشان می دهد که درآمد ۵۰ درصد کمتر ثروتمند جامعه از ۳۰ درصد به ۲۰ درصد کاهش یافته است در حالی که یک درصد ثروتمندترین ها سهم شان از درآمد ملی از ۲۵ درصد به ۴۵ درصد افزایش یافته است.
درباره آفریقا نیز این گزارش می گوید که آفریقا نسبت به دیگر قاره ها فقیرتر شده است.
اقتصاددانان در پایان این گزارش هشدار داده اند که بدون واکنش دولت ها، نابرابری در سالهای آینده افزایش خواهد یافت. آنها گفته اند که برای مانع شدن از افزایش نابرابری باید سیستم مالیاتی پیشرفته تر بکار گرفته شد تا ثروتمندترین ها نتوانند بطور مرتب بر ثروت شان بیافزایند.
همچنین این گزارش توصیه می کند که باید دسترسی به آموزش راحت تر شود و سرمایه گذاری در حوزه سلامت افزایش یابد. این گزارش افزوده است که کشورها می توانند از الگوی کشورهای شمال اروپا در موضوع سیستم اجتماعی بهره ببرند.
