یک مطالعه علمی که در زمینه عشق رمانتیک و یافتن شریک زندگی بین انسانها انجام شده است نشان میدهد اصطلاح «عشق آدم را کور میکند» تا حد زیادی ریشه در واقعیت دارد.
عشق از دیرباز به عنوان یک احساس انسانی در نظر گرفته شده است که ریشهای هورمونی، عصبی و شیمیایی دارد. این احساس همچنین نتایج فیزیکی ملموسی را در بدن انسان باعث میشود که افزایش ضربان قلب ناشی از ترشح آدرنالین یکی از آنهاست.
حالا اما دانشمندان میگویند برای اولین بار توانستهاند دریابند که عاشق بودن به همان اندازه که به احساسات مربوط میشود، با تغییر رفتار در انسان نیز مرتبط است و مغز انسان میتواند فرد معشوق را در مرکز توجه قرار میدهد و او را به اولویت اصلیمان بدل کند.
به گفته آنان، «سیستم فعال ساز رفتاری مغز» (BAS) سامانهای است که رفتارهای انسانی را هدایت میکند و نقش آن در زمانی که عاشق میشویم باعث تغییر رفتار ما میشود. این سیستم در حقیقت کاری میکند که معشوق را در مرکز جهان ببینیم و تفاوتی شاخص میان او و دیگران قائل شویم.
تیمی از پژوهشگران در دانشگاه ملی استرالیا، دانشگاه کانبرا و دانشگاه استرالیای جنوبی در این مطالعه ارتباط بین «سیستم فعالساز رفتاری مغز» (BAS) و عشق رمانتیک را بررسی کردند.
در این تحقیق که از میان داوطلبانی از ۳۳ کشور جهان انجام شد، ۱۵۵۶ جوان که به عنوان «عاشق» شناخته شده بودند از نظر رفتار و واکنش عاطفی نسبت به شریک زندگی خود، تمرکزی که روی محبوب خود داشتند و اولویتی که برایش قائل میشدند مورد بررسی قرار دادند.
آدام بوده، محقق مقطع دکترا در دانشگاه ملی استرالیا و نویسنده اصلی این مطالعه، با بیان اینکه «هیچ مدرکی وجود ندارد که یک فرد بتواند همزمان عاشق بیش از یک نفر شود»، میگوید: «روابط چندعشقی وجود دارد که در آن افراد میگویند در آن واحد عاشق چندین شریک خود هستند. اما این نوع عشق از نوع عشقهایی است که اصطلاحا ‘عشق همراه’ نام دارد و نسبت به عشق واقعی شدت آن کمتر و با روابط طولانی مدتتری توأم است.»
فیل کاوانا، محقق در دانشگاه کانبرا و از همکاران این مطالعه، در این باره گفت یافتههای جدید نشان میدهد که عشق رمانتیک با تغییرات در رفتار و همچنین احساسات مرتبط است. او اضافه کرد: «ما نقشی را که اکسیتوسین در عشق رمانتیک ایفا میکند میدانیم، زیرا وقتی با عزیزانمان تعامل میکنیم مقادیر زیادی از آن در سراسر سیستم عصبی و جریان خون ما به گردش درآمده است.»
دکتر کاوانا با بیان اینکه در به وجود آمدن اولویت عاشقانه پای یک ترکیب شیمیایی در میان است، گفت: «روشی که در آن معشوقها اهمیت ویژهای پیدا میکنند به دلیل ترکیب اکسیتوسین با دوپامین است. مادهای شیمیایی که مغز ما در طول عشق رمانتیک آزاد میکند. اساساًعشق مسیرهایی را در مغز فعال میکند که با احساسات مثبت مرتبط است.»
اکسیتوسین که یک هورمون طبیعی است قبلاً به عنوان عامل ایجاد سرخوشی در هنگام عاشق شدن شناخته شده بود.
آقای بوده در این باره گفت: «تصور میشود عشق رمانتیک برای اولین بار ۵ میلیون سال پیش ظهور کرده است، اما اطلاعات کمی در مورد تکامل آن وجود دارد.»
او اضافه کرد: «سیستم کنش رفتاری مغز یک سیستم زیست روانشناختی باستانی است که در اعماق مغز ما قرار دارد و رفتار ما را هدایت میکند و با ایجاد احساسات، افکار و حرکات برای رسیدن به اهداف، بر رفتار ما تأثیر میگذارد».
تیم دانشمندان قرار است در مرحله بعدی این تحقیق تفاوتهای بین مردان و زنان را در رویکردشان به عشق بررسی کنند.
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «Behavioral Sciences» منتشر شده است.