بنا بر گزارش منتشر شده توسط سازمان غیردولتی Freedom House مستقر در واشنگتن، آزادیهای اینترنتی در سال ۲۰۱۷ میلادی در سراسر جهان کاهش و تلاش دولتها برای دستکاری اطلاعات در رسانههای اجتماعی بطور قابل توجهی افزایش یافته است.
در این تحقیق، دسترسی آزادانه به اینترنت در ۶۵ کشور بررسی شد. نتایج نشان داد که در سال جاری میلادی میزان این دسترسی در حدود نیمی از این کشورها کاهش یافته است.
همچنین از مجموع کل کاربران مطالعه شده در این تحقیق، کمتر از یک چهارم از آنها در کشورهایی با دسترسی مناسب به اینترنت زندگی میکنند. یعنی در کشورهایی که هیچ مانع قابل توجهی مقابل شهروندانش برای دسترسی به اطلاعات قرار نمیدهد، برای دریافت و انتشار اطلاعات محدودیتهای سخت اعمال نمیکند، حقوق کاربران را بطور جدی نقض نمیکند و انتشار اطلاعات نیز پیامدهای ناعادلانه برای شهروندان به همراه ندارد.
بر اساس بررسیهای این موسسه، از سال ۲۰۰۹ میلادی تا کنون تعداد دولتهایی که تلاش میکنند بحثهای آنلاین را کنترل کنند، همواره رو به افزایش بوده اما در سالهای اخیر این عملیات بطور قابل توجهی گستردهتر و پیچیدهتر شده است.
در این باره چین و روسیه پیشگام بودهاند و بیش از یک دهه است که استفاده از روشهای مخفی برای تحریف اطلاعات یا جلوگیری از انتشار آنها را آغاز کردهاند اما به نظر میرسد در حال حاضر این معضل، جهانی شده است.
تکنیکهای دستکاری اطلاعات و اعمال محدودیت در انتشار و دریافت آنها نقش مهمی را در انتخابات دستکم ۱۸ کشور جهان در سال جاری میلادی ایفا کرده است و منجر شده تا توانایی شهروندان برای انتخاب رهبران خود بر اساس اخبار درست و استدلال های معتبر، بطور قابل توجهی کاهش یابد.
این نفوذ و دستکاری، هم در داخل کشورها برای حفظ قدرت و کنترل مردم انجام شده است و هم در خارج از کشور برای اعمال نفوذ در دیگر کشورها.
برخلاف روشهای مستقیم سانسور از جمله مسدود کردن وبسایت یا دستگیری فعالان اینترنتی، شناسایی محتواهای دستکاریشدۀ وبسایتها دشوار است و با توجه به پراکندگی وسیع اخبار جعلی و به خدمت گرفتن گستردۀ نیروی انسانی و ربات برای انجام این کار، مبارزه با آن نیز سختتر است.
گسترش این تکنیکها اثرات ویرانگری بر دموکراسی و فعالیتهای مدنی دارد.
تداوم تبلیغات دولتها در رسانههای مجازی و استفاده از رباتها برای تحریک مخالفان یا گسترش فرقهگرایی، به تدریج پشتیبانی مردمی لازم برای حمایت از سیاستهای دولتی را ایجاد و گروههای مستقل و شهروندان عادی را از دیگر بخشهای جامعه جدا میکند. به این ترتیب دولتها با تقویت ادراکات دروغگین در شهروندان، این توانایی را پیدا میکنند که به توجیه سرکوب مخالفان سیاسی خود بپردازند و بدون بحث و چالش، تغییرات ضددموکراتیک را در قوانین ایجاد کنند.
بر اساس این مطالعه، دستکاری در محتوای آنلاین باعث شده است که برای هفتمین سال پیاپی سطح آزادیهای اینترنتی بطور قابل توجهی در جهان کاهش یابد. در این مدت میزان اختلالات در سرویس اینترنت تلفنهای همراه، همچنین حملات تکنیکی و فیزیکی به مدافعان حقوق بشر و رسانههای مستقل نیز افزایش یافته است.
بر اساس این گزارش ونزوئلا، فیلیپین و ترکیه در میان ۳۰ کشوری بودند که دولتهای آنها در این سال با استخدام نیرو به گسترش دیدگاههای دولتی، هدایت مردم بر اساس برنامهریزیهای مشخص و مخالفت با منتقدان دولت در رسانههای اجتماعی میپرداختند.