هفته‌نامه آمریکایی نیویورکر در گزارشی به اتفاقات مرتبط با پرونده سیروس عسگری، دانشمند ایرانی که مدتی در آمریکا زندانی بود پرداخته و جزییاتی از تلاش یک مامور اف‌بی‌آی آمریکا برای جلب همکاری این استاد ایرانی را منتشر کرده است؛ ماموری که در دادگاه گفته با آقای عسگری ملاقاتی داشته تا ببیند آیا او برای این سازمان می‌تواند مفید باشد یا نه.
سیروس عسگری، استاد دانشگاه شریف تهران، در آمریکا با اتهام سرقت اطلاعات محرمانه تجاری روبرو شد. او پس از نزدیک به سه سال محاکمه، در نهایت در دادگاه فدرال و سپس دادگاه استیناف آمریکا تبرئه شد و خرداد ماه امسال به ایران بازگشت.
اکنون بر اساس آنچه لورا سکور، گزارشگر نیویورکر روایت کرده پلیس فدرال آمریکا، اف‌بی‌آی به دنبال جلب همکاری آقای عسگری بوده است اما این دانشمند ایرانی ضمن مخالفت با درخواست‌های مکرر افسران اف‌بی‌آی، اصرار داشته که “در دادگاهی آمریکایی و از سوی یک قاضی آمریکایی” بی‌گناهی خود را اثبات کند.
نیویورکر نوشته: “در بهار سال ۲۰۱۷ میلادی، آقای عسگری از کنسولگری آمریکا در دوبی تماس تلفنی دریافت می‌کند؛ او و همسرش دو سال پیشتر برای ویزای آمریکا درخواست داده بودند تا به فرزندان خود که در آمریکا بودند بپیوندند. کنسولگری آمریکا آقای عسگری را مطلع کرد که با درخواست ویزای آنها نهایتا موافقت شده است”.
به نوشته نیویورکر “زمان این اتفاق کمی عجیب بود؛ درخواست ویزای این دو شهروند ایرانی درست زمانی مورد موافقت قرار گرفت که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در یک فرمان اجرایی ایرانی‌ها را از ورود به آمریکا منع کرده بود؛ البته شاید پرونده آنها قبل از این فرمان اجرایی نهایی شده بود یا مسئول صدور ویزا خواسته بود به این خانواده برای پیوستن به فرزندانشان شانسی بدهد”.
“آقای عسگری که در آن زمان ۵۶ سال سن داشت و ایالات متحده آمریکا را به عنوان خانه دوم خود می‌دید. او در دهه ۹۰ در دانشگاه “درکسل” در فیلادلفیا مشغول به تحصیل بود؛ دختر او “سارا” در این کشور متولد شد که شهروندی آمریکا را گرفت. محمد و زهرا، دو فرزند کوچکتر او در دانشگاههای آمریکا درس خواندند و در آن کشور ماندند. آقای عسگری استاد دانشگاه صنعتی شریف تهران بود و دانشجویان سابق او در آزمایشگاه‌های صاحب‌نام آمریکایی مشغول به کار شده بودند.”
مطابق آنچه در گزارش نیویورکر به عنوان تقویم زمانی ورود و دستگیری سیروس عسگری تشریح شده است این استاد ایرانی در تابستان سال ۲۰۱۷ به همراه همسرش فاطمه عازم نیویورک می‌شوند چرا که “قصد داشتند اول فرزندشان محمد که ساکن نیویورک بود را ببینند و بعد به کالیفرنیا بروند تا دخترشان زهرا و همسرش را ببینند”.
اما زمانی که آقای عسگری در فرودگاه “جی‌اف‌کی” نیویورک پیاده می شود دو مامور فرودگاه به سراغ او می آیند و او را به اتاقی راهنمایی می‌کنند که ماموران اف‌بی‌آی آنجا انتظارش را می‌کشیدند.
ماموران به او گفتند با اتهاماتی جدی روبروست که نمی‌توانند در فرودگاه آنها را بازگو کنند.
بازجوبی و محاکمه آقای عسگری در آمریکا از همان سال ۲۰۱۷ و پس از ورود او به این کشور آغاز شد. پس از نزدیک به سه سال محاکمه، در نهایت او در دادگاه فدرال و سپس دادگاه استیناف حوزه ششم ایالات متحده آمریکا تبرئه شد. رسانه‌های آمریکا گزارش کردند که این پرونده را اداره تحقیقات فدرال (اف بی آی) دنبال می‌کرد.
اما پس از تبرئه از دادگاه، پلیس مهاجرت و گمرک ایالات متحده (ICE) مجددا او را برای اخراج به ایران به مدت نامحدود و تا تشکیل دادگاه در بازداشت نگه داشت.
در اردیبهشت امسال هم گزارش شد پس از شیوع کرونا، پلیس مهاجرت و گمرک ایالات متحده از آزادی موقت سیروس عسگری یا فراهم ساختن امکان بازگشت او به ایران امتناع کرده است.
اکنون مجله نیویورکر در گزارشی که برای تهیه آن خانم سکور با سیروس عسگری چند بار مصاحبه کرده است، جزییات بیشتری را از آنچه طی این سه سال برای این استاد ایرانی روی داد ارایه کرده است از جمله این که آقای عسگری همواره اتهامات علیه خودش را رد کرده است.
در گزارش نیویورکر آمده: “ماموران افبیای در هتل به آقای عسگری مدارکی که شامل ۱۲ صفحه بود را نشان دادند که اتهامات او را نشان می‌داد؛ از جمله سرقت اسرار تجاری، تخلف ویزا و یازده مورد تخلفات دیگر. ماموران به او گفتند این اتهامات سال‌ها زندان را برایش در پی خواهد داشت. آقای عسگری در پاسخ این اتهامات را بی‌اساس خواند و گفت اگر دولت آمریکا با چنین اتهاماتی می‌خواهد او را مورد تعقیب قضایی قرار دهد، برنده دادگاه کسی جز او نخواهد بود. یکی از ماموران در پاسخ به او گفته بود: “ما هیچ وقت در دادگاه بازنده نبوده‌ایم.”
در این گزارش مفصل، نیویورکر به یک مامور ویژه اف‌بی‌آی به نام تیموتی باگز، اشاره کرده و نوشته او که تمرکز فعالیتش بر روی ایران بوده به آقای عسگری مستقیما پیشنهاد همکاری داده بوده است.
خبرنگار نیویورکر گفته است تعداد زیادی از ایرانی-آمریکایی‌ها گفته‌اند اف‌بی‌آی در مقطعی به آنها نزدیک شده.
“در سال ۲۰۱۲ میلادی تیموتی باگز، مامور ویژه اف‌بی‌آی از خبرچین‌ها در دانشگاهی که آقای عسگری در آن مشغول به کار بود متوجه شد یک شهروند ایرانی که با ویزای توریستی به آمریکا آمده در آزمایشگاه آنجا کار می‌کند. این مامور اف‌بی‌آی متوجه فرصت به دست آمده شد؛ “یک استاد دانشگاه صنعتی شریف با دانشمندان هسته‌ای یا نظامی در ایران آشناست.”
اسلون، مامور اف‌بی‌آی بعدا در دادگاه شهادت داد زمانی که با دانشمند ایرانی دیدار کرد در صدد آن بود که ببیند آیا او “بطور بالقوه در سایر زمینه‌ها برای آمریکا سودمند است یا نه؟”
گزارشگر نیویورکر در پایان به تماس تلفنی خود با سیروس عسگری پس از بازگشت به ایران اشاره کرده و این که این استاد ایرانی چه طور از سیاسی شدن ماجرای خود پرهیز کرده و همچنین از شنیدن این خبر که یکی از زندان‌بانان او به علت کرونا درگذشته ابراز ناراحتی کرده و گفته آن زندانبان هیچ گاه با او بدرفتاری نکرده بود.
با این حال، در گزارش نیویورکر آمده که آقای عسگری هنگامی که در سال ۲۰۱۷ میلادی در سلولی در بازداشتگاه “لیک کانتی” بوده فقط یکبار برای غذا از سلول خود خارج شد؛ او به گروه کوچکی از زندانیان فیزیک درس می‌داد؛ یکی از آنها روسی و دو زندانی دیگر آفریقایی-آمریکایی بودند.
آقای عسگری به نیویورکر گفته با ایده مبادله شدن با یک زندانی آمریکایی در ایران مخالفت کرده بود و اصرار داشته که “در دادگاهی آمریکایی و برابر یک قاضی آمریکایی بی‌گناهی خود را اثبات کند.”
