نوام چامسکی، فیلسوف و زبانشناس آمریکایی در گفتوگویی با خبرگزاری فرانسه درباره شیوع ویروس کرونا با انتقاد از سیاستهای دونالد ترامپ در مواجهه با بحران بیماری همهگیر کووید ۱۹، رئیس جمهوری ایالات متحده را فردی «ضد اجتماع» و «خودبزرگ بین» خواند.
آقای چامسکی گفت: «وضعیت هرج و مرج کامل است. هیچ مدیریت منسجمی وجود ندارد. ریاست جمهوری و کاخ سفید در دستان یک انسان ضد اجتماع خودبزرگبین است که به هیچ چیز جز قدرت خودش و چشمانداز انتخابات آینده علاقهای ندارد. برای او مهم نیست که چه اتفاقی برای کشور و جهان میافتد. اقدامات او یکی پس از دیگری، هرج و مرج کامل است.»
این فیلسوف سرشناس آمریکایی در ادامه ضمن انتقاد از سیاست دونالد ترامپ در عدم مشارکت با سازمان جهانی بهداشت پس از شیوع ویروس همهگیر کرونا و تهدید به قطع کمک مالی به این سازمان به اتهام پشتیبانی از چین گفت: «بسیاری از میان رایدهندگان او (ترامپ) سازمانهای بینالمللی را دوست ندارند. آنها میگویند که ما خودمان در قله هستیم، به هیچکس نیاز نداریم و کسی هم نباید به ما چیزی بگوید. بنابراین (دونالد ترامپ) با خود میگوید که برای جمعآوری رای این عده بد نیست که بودجه سازمان جهانی بهداشت را قطع کنیم یا به سمت انحلال آن پیش برویم. البته اینکار عواقب بسیاری دارد. سازمان جهانی بهداشت کارهای دیگری هم انجام میدهد و سراسر آفریقا برای کنترل بیماریها به این سازمان متکی هستند؛ حالا با این ویروس هم که وضعیت بدتر است.»
رئیس جمهوری ایالات متحده هفته گذشته در نامهای به تدروس آدهنوم گِبرِیِسوس، دبیرکل سازمان جهانی بهداشت نسبت به واکنش این سازمان به شیوع ویروس کرونا ابراز نگرانی کرد و هشدار داد که در صورتی که سازمان جهانی بهداشت نتواند «عدم وابستگی خود به چین» را اثبات کند و ظرف ۳۰ روز آینده رویه خود را به صورت «چشمگیر بهبود نبخشد» وی برای همیشه کمک هزینهٔ ایالات متحده به این سازمان را قطع خواهد کرد.
بسیاری از منتقدان داخلی سیاست دونالد ترامپ در برخورد با سازمانها و شرکای بینالمللی آمریکا در موضوع بیماری همهگیر کووید ۱۹ را به ضرر منافع کشور، مقابله با ویروس کرونا و تبادل اطلاعات برای کشف واکسن آن میدانند.
***
نوآم چامسکی: آمریکا به سوی فاجعه میرود
نوآم چامسکی، زبانشناس و متفکر مشهور آمریکایی که همواره مواضع انتقادی بسیاری تندی علیه دولت آمریکا داشته، معتقد است که به دلیل فقدان نگرش راهبردی در مقابله با اپیدمی کووید ١٩، فقدان بیمۀ درمانی فراگیر و بیتفاوتی نسبت به تغییرات آب و هوا، آمریکا به سوی فاجعه پیش میرود.
نوآم چامسکی، ٩١ ساله که پیوسته فعالیت سیاسی را در کنار فعالیتهای علمی و دانشگاهی ادامه داده، در آمریکا به عنوان “چپ تندرو” و گاه “آنارشیست” شناخته میشود. او که در دانشگاه ایالتی آریزونا تدریس میکند، در حال حاضر دورۀ خانهنشینی را در همین ایالت، در شهر توسان میگذراند. وی در پاسخ به پرسشهای خبرگزاری فرانسه در مورد وضعیت اپیدمی در آمریکا، مثل همیشه واشنگتن را به باد انتقاد میگیرد و میگوید: “هیچ نوع مدیریت هماهنگی وجود ندارد. کاخ سفید در دست یک آدم بیمار ضداجتماعی و خودبزرگبین (دونالد ترامپ) است که فقط به قدرت و انتخابات میاندیشد”.
چامسکی که معتقد است حامیان ترامپ صرفاً “ثروتهای بزرگ و سرمایهداران” هستند، میگوید: “ترامپ بلافاصله بعد از به قدرت رسیدن، سازماندهی موجود برای مقابله با اپیدمیها را ازبین برد و بودجۀ ̋مرکز پیشگیری بیماریها̏ را قطع کرد. او همچنین برنامههای همکاری با دانشمندان چینی برای شناسایی ویروسها را منحل کرد”.
چامسکی سپس پایههای نگرش سیاسی خود را یادآوری میکند و میگوید: “جامعۀ آمریکایی کلاً ̋خصوصیسازی̏ شده. این جامعه بسیار ثروتمند است و مزایای بزرگی دارد اما تحت تسلط منافع بخش خصوصی است. هیچ نظام بهداشتی همگانی – که امروزه حیاتی است – وجود ندارد. آمریکا به اوج نظام نئولیبرال رسیده”…
چامسکی از اتحادیۀ اروپا نیز انتقاد میکند و میگوید که در برخی موارد، اروپا از آمریکا هم بدتر است. از نظر او برنامههای صرفهجویی اقتصادی و واگذاری تصمیمگیری به بروکسل و نهادهای اروپایی، خطراتی است که دموکراسی را تهدید میکند. با اینحال به اعتقاد او هنوز در اروپا یک ساختار اجتماعی دموکراتیک وجود دارد که در شرایط اپیدمی، مفید واقع میشود.
اپیدمی خواهد گذشت اما تغییرات آب و هوا ادامه دارد
اگرچه نوآم چامسکی در علم زبانشناسی جایگاهی بسیار بلند دارد اما نظریات سیاسی او در آمریکا مورد تأیید اقلیت نسبتاً کوچکی است. مبحث زبانشناسی زایشی و دستور زبان گشتاری که در میان متخصصان ایرانی نیز طرفداران زیادی دارد، اهمیت جهانی چامسکی را در این رشته تثبیت کرده، اما موضعگیریهای سیاسی تند او که گاه به آنارشیسم نزدیک میشود، دشمنان زیادی برای وی در محیط دانشگاهی و روشنفکری آمریکایی ساخته است.
چامسکی به خبرگزاری فرانسه میگوید: اپیدمی هرقدر هم خطرناک باشد، بالاخره با هزینههای زیاد از آن عبور خواهیم کرد. اما با آب شدن یخهای قطبی یا بالا آمدن سطح آب دریاها و با سایر پیامدهای تغییرات آب و هوا چکار خواهیم کرد؟
چامسکی میگوید که هر کشور به قدر خود و البته نه به اندازۀ کافی تلاشهایی میکند، اما در مقابل، ایالات متحده برنامههای مفید در این زمینه را کنار میگذارد. نوآم چامسکی باور دارد که تغییرات آب و هوا محتوم نیست و میتوان با آن مقابله کرد، به شرطی که ارادۀ سیاسی موجود باشد.