در ادامه موج اعدامها در ایران که شامل زندانیان سیاسی و غیر سیاسی میشود، خبرگزاریها از اعدام دست کم شش نفر در صبح روز شنبه سیام اردیبهشت خبر دادهاند. موج اعدامها در ایران واکنش گسترده داخلی و بینالمللی و تجمعهای اعتراضی در ایران و چند شهر جهان را به دنبال داشته است.
بنا بر گزارش منابع حقوق بشری چون هرانا و ههنگاو، صبح شنبه چهار زندانی به نامهای سعید گراوند، صمد گراوند، شهاب منصوری نسب و شهرام شرقی به اتهام قاچاق مواد مخدر اعدام شدهاند.
خانوادههای این زندانیان که از شب گذشته در برابر زندان قزلحصار تجمع کرده بودند، مورد ضرب و شتم نیروهای امنیتی قرار گرفتند. سازمان حقوق بشری ههنگاو با انتشار تصاویری از چند فرد که خونآلود به نظر میرسند، نوشته که نیروهای امنیتی با سلاح ساچمهای به تجمعکنندگان مقابل زندان قزلحصار شلیک کرده و «دستکم ۱۰ زن و چند مرد نیز مجروح شدهاند.»
هه نگاو همچنین از اعدام یک شهروند بلوچ به نام بلوچ عاصف شه بخش خبر داده است. در چند روز گذشته بیش از ۲۲ بلوچ در سراسر ایران به دار آویخته شدهاند.
اجرای احکام اعدام در هفتههای اخیر شتاب گرفته است و در پنج ماه اخیر بیش از دویست نفر اعدام شدهاند.
مولوی عبدالحمید، امام جمعه سنیهای زاهدان روز گذشته با اعتراض به اعدامهای اخیر گفت: «جلوی یک ملت را با اعدام نمی توان گرفت.»
روز گذشته قوه قضاییه صالح میرهاشمی، مجید کاظمی و سعید یعقوبی از متهمان پرونده معروف به «خانه اصفهان» را اعدام کرد که با اعتراضات گستردهای در سراسر ایران و جهان روبرو شد.
به این ترتیب شمار اعدامشدگان مرتبط با اعتراضات اخیر به هفت نفر رسیده است. محسن شکاری، مجیدرضا رهنورد، محمدمهدی کرمی و محمد حسینی پیشتر اعدام شده بودند.
چندین زندانی سیاسی و عقیدتی دیگر هم در هفتههای اخیر اعدام شدهاند که از جمله میتوان به اعدام یوسف مهرداد و صدرالله فاضلی زارع به اتهام بیدینی و حبیب اسیود فعال سیاسی عرب اشاره کرد.
همزمان اعدام زندانیان غیرسیاسی نیز شتاب گرفته است، از جمله به گفته سازمان حقوق بشری ههنگاو همزمان با اعدام سه معترض اصفهانی در روز گذشته، چهار زندانی دیگر هم در زندان دستگرد اصفهان به اتهام جرایم مواد مخدر اعدام شدند.
بسیاری از کارشناسان حقوق بشر و وکلای دادگستری سرعت صدور حکم این دادگاهها و شرایطی را که متهمان در آن قرار دارند خلاف موازین بینالمللی و تعهدات حقوق بشری و حتی قوانین خود ایران می دانند.
مهرنوش نجفی وکیل دادگستری در گفتوگو با بی بی سی فارسی با بیان اینکه حکومت «در پی انتقام جویی بی رحمانه از مردم است» گفت: «مهم نیست عنوان اتهامی محکومان چه باشد. از اتهام قاچاق مواد مخدر تا قتل و محاربه. این محکومان به ویژه بازداشتیهای اعتراضات اخیر حتی از یک دادرسی عادلانه هم محروم بودهاند و با محاکمات اختصاری و بدون شفاف سازی در مورد نحوه رسیدگی به پرونده ها و وکلای تسخیری روبرو بودهاند.»
به نوشته مرضیه محبی، وکیل دادگستری: «اعدام که در نظریههای کیفرشناسی، آخرین پاسخ به خشنترین جرایم است، در ایران پاسخی است به جرایمی مانند نگهداری یا خرید و فروش بیش از ۳۰ گرم مواد مخدر صنعتی، سرقتی که چهار بار تکرار شود، مخالفت با نظام جمهوری اسلامی، و همه آنچه در چارچوب بی در و پیکر مواد ۲۷۹ تا ۲۸۸ قانون مجازات اسلامی به عنوان محاربه و افساد فیالارض و بغی قرار میگیرد.»
ایران در کنار چین و عربستان، بیشترین آمار اعدام جهان را دارد و در سال ۲۰۲۲ میلادی (یازدهم دی ۱۴۰۰ تا دهم دی ۱۴۰۱) دستکم ۵۷۶ نفر را اعدام کرده است.
واکنشها به اعدامهای خانه اصفهان: «از گلسرخی تا صالح، تاریخ شده سرخ واره»
واکنش به اعدام صالح میرهاشمی، مجید کاظمی و سعید یعقوبی، محکومان پرونده «خانه اصفهان» موجی از محکومیت داخلی و بینالمللی را به دنبال داشته است.
صبح امروز دانشجویان در دانشگاه شهید بهشتی تهران تجمعات اعتراضی برقرار کردند که مورد ضرب و شتم ماموران حراست قرار گرفتند. به گزارش کانال تلگرامی دانشجویان متحد،«نیروهای حراست، لباس چند دانشجوی پسر را پاره کردند و ماسک دختران معترض را هم برای شناسایی چهره، از صورتشان برمیداشتند.»
در کانال تلگرامی دانشجویان متحد همچنین آمده: «رییس حراست دانشگاه، در مقابل جمع خطاب به دانشجویان فریاد زده است: همهتونو له میکنم»
دانشجویان در این تجمع شعار میدادند: «زن، زندگی، آزادی. جمهوری اعدامی نمیخوایم نمیخوایم. این همه سال جنایت مرگ بر این ولایت».
در بیانیه منتشر شده تشکل دانشجویان متحد آمده است: «در ماه جاری دهها تن از محکومان در صف اعدام به چوبه دار سپرده شدند؛ که آخرین موارد آنها صالح میرهاشمی، سعید یعقوبی و مجید کاظمی، سه تن از معترضان خیزش زن زندگی آزادی، بودند. احکام اعدام این سه تن در بیدادگاهی بدون حق دادرسی عادلانه و با نقض حقوق بدیهی متهم از جمله دسترسی آزادانه به وکیل در تمامی مراحل رسیدگی و دسترسی به مستندات پرونده و از طرفی با سناریوسازیهای دروغین نهادهای امنیتی صادر شده است.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «حکومت که امروز با بحران فزاینده مشروعیت روبهرو است و در برابر عاملیت سیاسی مردم پس از خیزش زن، زندگی، آزادی بیش از پیش احساس هراس میکند، چاره را در ایجاد رعب و وحشت جمعی دیده است. از این رو اعدامها نیز حربهای برای تزریق ترس و در هم شکستن عاملیت مردمی است؛ و راه مواجه با آن، نه ترسیدن و به پستو خزیدن که مقاومت در برابر نظام سرکوب و به عقب راندن آن و تلاش برای گسترش جنبش ضداعدام است.»
در دانشگاه تربیت مدرس تهران هم تجمعی تشکیل شد و معترضان شعارهایی در اعتراض به اعدام سر دادند.
در دانشگاه هنر تهران دانشجویان معترض، لباس سیاه به نشانه عزاداری برای اعدام شدگان پوشیده بودند.
ابوالفضل قدیانی، فعال سیاسی در واکنش به اعدام سه متهم پرونده «خانه اصفهان» گفته است: « مقصر و مسئول اصلی این جنایات علی خامنهای است که باید پاسخگو باشد.»
آقای قدیانی در ادامه نوشته است: «علی خامنهای خودکامه قدرتپرست و خونریز ایران و عوامل سرکوبگرش همچنان تشنه خون هستند.»
در خارج از ایران هم تجمعاتی در نیوزیلند، سوئد، دانمارک، آلمان، نروژ، فنلاند، هلند و اتریش در اعتراض به اعدام های اخیر در ایران، برگزار شده است.
رهبران هفت کشور صنعتی جهان موسوم به «گروه هفت» نیز در بیانیه خود از نقض سیستماتیک حقوق بشر در ایران و آزار و اذیت زنان و همچنین گروههای اقلیت و روزنامه نگاران در داخل و خارج شدیدا ابراز نگرانی کردهاند. آنها در این بیانیه از مقامات جمهوری اسلامی خواستهاند که به بازداشتهای ناعادلانه و خودسرانه پایان دهند.
به جز تجمعات اعتراضی امروز، دیشب هم در اصفهان تجمعی با شعارهای «مرگ بر دیکتاتور» و «قسم به سربداران، ایستادهایم تا پایان» شکل گرفت.
معترضان در خیابان ستار خان تهران شعار دادند: «اگر با هم یکی نشیم، یکی یکی کشته میشیم.»
«فقر، فساد، گرونی، میریم تا سرنگونی» هم از دیگر شعارهای این تجمعها بوده است. در صادقیه تهران هم معترضان شعار دادند «اصفهان، اصفهان، تسلیت، تسلیت».
در ویدئوهایی که دیشب از تهرانسر، شهرک نگین غرب و شهرک اکباتان و گوهردشت کرج همرسانی شد صدای معترضان شنیده میشود که شعار میدادند: «مرگ بر جمهوری اعدامی».
شعارهای «مرگ بر خامنهای» و «مرگ بر خامنهای، لعنت بر خمینی» نیز علیه رهبران جمهوری اسلامی شنیده شد.