گرانی کاغذ و افزایش قیمت تمام شده کتاب در ایران ناشران را نگران کرده است. به ويژه اینکه آنها دلنگران اتمام نسخههای باقیمانده در انبار و چاپ مجدد کتاب و وارد شدن شوک قیمتی به مخاطب خود هستند.
رضا هاشمی نژاد که سالها در عرصه نشر کتاب فعالیت داشته میگوید: «امروزه فروش کتاب یک معجزه است، زیرا بیشتر مشتریان ما از طبقه متوسط هستند و با توجه به شرایط اقتصادی، اولویت آنها به دست آوردن کالاهای ضروری مانند مواد غذایی است. به همین خاطر در حیرتم چطور مردم کتاب میخرند.»
به گفته او «اگر رمان ۲۰۰ صفحهای تا همین چند ماه پیش قیمتاش ۵۰ هزارتومان بود و حتی پارسال قیمتاش ۴۰ هزارتومان، از این به بعد قیمت تمام شده آن به ۶۰ تا ۱۰۰ هزارتومان خواهد رسید و متاسفانه باید بگویم که یک سوم تا یک چهارم این هزینهها هم هم هزینه تمام شده کتاب است.»
رشد تصاعدی قیمت کاغذ از سال ۹۷ به اینسو
امیلی امرایی، کارمند انتشارات هوپا نیز در همین زمینه میافزاید: «با بالا گرفتن تحریمها، صنعت نشر از آخرین جاهایی بود که ضربه خورد. چنانچه از اواخر سال ۹۷ به شکل تصاعدی شاهد افزایش قیمت کاغذ بودیم.»
حسین متولی، مدیر انتشارات هوپا نیز در همین زمینه میگوید: «کاهش ارزش پول ما در برابر دلار، افزایش جهانی قیمت کاغذ به دلار و افزایش هزینه حمل و نقل انتشارات را در رکود فرو برده است.»
با چالش پیش روی ناشران در تامین کاغذ، آنها نه تنها تعداد عناوین منتشر شده را کاهش میدهندکه تعداد صفحات کتابها را با کوچک کردن اندازه فونت کاهش میدهند.
خروج برای ناشران کوچکتر از بازار نشر
پس از گرانی کاغذ در بازار نشر ایران چندین مؤسسه انتشاراتی کوچک از کار خارج شدند. امیلی امرایی در این باره میگوید: «امروز بسیاری از ناشران مستقل که آثار بسیار خوبی را هم منتشر کرده بودند از بازار نشر حذف شده اند.» مؤسسات انتشاراتی بزرگتر نیز مجبور شدهاند برای ادامه حیات خودشان را با شرایط موجود وفق دهند.
«شوک افزایش قیمت در انتظار مخاطبان است»
آقای هاشمی نژاد درباره تجربه بقای خودش در صنعت نشر ایران میگوید: «برای حفظ مشتریان تا حد امکان از سود خود کم کرده ایم، چاپ و صفحهبندی را کاهش دادهایم و برای پرهیز از کاغذ و کاهش هزینهها، کتابهای دیجیتال را منتشر کردهایم. با این حال چند ماه دیگر که کتابهای انبار ما تمام شود، دیدن قیمتهای جدید برای مشتریان ما شوک بزرگی خواهد بود.»
در خیابان انقلاب، بازار اصلی کتاب تهران، بهجت مظلومی معلم بازنشسته حتی برای خرید کتابهای دست دوم هم مشکل دارد.
او می گوید: «سالهاست که دیگر نمیتوانم کتابی بخرم. حتی فروشندگان خیابانی هم کتاب را با قیمت بسیار بالا میفروشند.»
هاشمی نژاد به وضعیت کتابخوانی کودکان در مناطق فقیرتر اشاره دارد و میگوید: «امروز در برخی مناطق محروم شاهد افرادی هستیم که حتی نمیتوانند بهدرستی با زبان فارسی ارتباط برقرار کنند. آنها بدون تردید در آینده مشکلاتی را تجربه خواهند کرد.»