براساس بررسی‌های بانک جهانی آلودگی هوا، چهارمین عامل مرگ و میر زودرس در جهان است؛ ایران از این منظر یکی از پرخطرترین کشورهای جهان محسوب می‌شود.
این بررسی حاکی است در کمتر از ربع قرن گذشته مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا و تبعات آن در ایران حدود ۱۲۰ درصد افزایش یافته از ۱۷ هزار مرگ در سال ۱۹۹۰ به ۲۳ هزار مورد در سال ۲۰۱۳ رسیده است.
بانک جهانی، با استناد به آمار سازمان بهداشت جهانی، اعلام کرده که سالانه ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار مورد مرگ و میر زودرس ناشی از آلودگی هوا است.
پایگاه خبری شرکت کنترل کیفیت هوا، وابسته به شهرداری تهران روز شنبه بیستم شهریور به نقل از گزارش یاد شده نوشت: «بررسی‌ها نشان می دهد هوای آلوده عوارض اقتصادی سهمگینی برای کشورهای در حال توسعه به همراه دارد و سالانه بیش از ۵ هزار میلیارد دلار هزینه در سطح جهانی صرف تعطیلی روزهای کاری در اثر آلودگی هوا و هزینه‌های پیشگیری از مرگ و میر زودرس می‌شود.»
در بخش “هزینه اقتصادی ناشی از آلودگی هوا” در این گزارش تصریح شده که خطرات بالقوه آلودگی هوا بر سلامت شهروندان در کشورهای درحال توسعه بسیار بیشتر است، به طوری که در سال ۲۰۱۳ حدود ۹۳ درصد از میزان مرگ و میرها و بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا در این کشورها رخ داده است.
بانک جهانی برآورد می‌کند که خسارت ناشی از مرگ و میرهای ناشی از آلودگی هوا برای ایران، با در نظر گرفتن بهای کنونی دلار آمریکا سالانه به ۸۰ هزار میلیارد تومان برسد.
افزایش جهانی آلودگی هوا
کارشناسان بانک جهانی به این نتیجه رسیده‌اند که در دوره مورد بررسی میزان مواجهه با آلودگی هوا در اکثر کشورها به ویژه در کشورهایی با جمعیت متراکم و مناطق به سرعت در حال رشد، از جمله آسیای جنوبی و آسیای شرقی، به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.
بر اساس این گزارش، در دو دهه گذشته عامل آلودگی هوا از آلودگی آب به مراتب کشنده‌تر شده و آمار مرگ و میرهای زودرس ناشی از آن از سال ۱۹۹۰ بدین سو به طور مداوم افزایش یافته است.
این روند در ایران نیز قابل مشاهده است؛ گرچه مسئولان از ارائه منظم آمار دقیق درباره میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا و دیگر پیامدهای این بحران طفره می‌روند.
یوسف رشیدی، مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران زمانی گفته بود که وزارت بهداشت آمار مرگ و میر بر اثر آلاینده‌های منواکسیدکربن، دی‌اکسیدکربن و ذرات معلق در سال ۸۹ را چهار هزار نفر اعلام کرده اما آمار واقعی بسیار بیشتر از این میزان است.
مشکلات روانی و امنیتی
بحث آلودگی هوا در ایران در سال‌های گذشته بیشتر بر وضعیت هوای کلان‌شهرها متمرکز بود که برخی مسئولان خودروها و بنزین غیراستاندارد را عامل حدود ۸۰ درصد شیوع آلاینده‌ها عنوان کرده‌اند.
در سال‌های اخیر هجوم گرد و غبار و افزایش ذرات معلق در هوا به پدیده‌ای سراسری تبدیل شده که از میزان مرگ و میر مستقیم و غیرمستقیم ناشی از آن اطلاع دقیقی در دست نیست.
برخی از کارشناسان معتقدند آلودگی هوا به جز تاثیر مخرب مستقیمی که بر جسم شهروندان دارد سلامت روانی آنها را نیز تهدید می‌کند.
احمد علیپور، روانشناس ماه گذشته به خبرگزاری ایلنا گفته بود که شهروندان با شنیدن مدام خبرهای آلودگی هوا در شهرهای مختلف و نبودن راه‌حل‌های کوتاه و بلند مدت برای مقابله با آن، امید به آینده و دلبستگی به زادگاهشان را از دست می‌دهند.
او همچنین به مهاجرت‌های ناشی از آلودگی هوا به ویژه در استان‌های شرقی کشور اشاره کرده و می‌گوید خالی شدن مناطق مرزی از جمعیت می‌تواند برای کشور پیامدهای امنیتی و سیاسی به دنبال داشته باشد.
دو برابر شدن آلودگی هوا در ایران
