بنابه گزارش رسانه های بین الملی، کریم آقاخان چهارم، امام شیعیان اسماعیلی، سه‌شنبه شانزدهم بهمن‌ماه در ۸۸ سالگی و در میان اعضای خانواده‌اش در پرتغال درگذشت.
این ثروتمند نوع دوست توانایی ویژه‌ای در تطبیق موضوعات مذهبی با مناسبات تجاری و پروژه‌های توسعۀ بین‌المللی داشت؛ پروژه‌هایی که علاوه بر اسماعیلی‌ها به سود بسیاری از افراد در محروم‌ترین نواحی آسیا و آفریقا هم تمام می‌شد.
آقاخان که ۲۲ آذر ۱۳۱۵ در ژنو سوئیس به‌دنیا آمده بود و شاه کریم الحسینی نام داشت، در ۲۱ سالگی به‌عنوان چهل و نهمین امام اسماعیلی‌ها جانشین پدربزرگش شد.
آقاخان در دانشگاه هاروارد مشغول تحصیل در رشتۀ تاریخ بود که ناگهان به‌عنوان امام اسماعیلی‌ها برگزیده شد؛ موضوعی که به‌گفتۀ خودش، زندگی‌اش را یک‌شبه برای همیشه تغییر داد و او را با «مسئولیت‌های جدی در قبال میلیون‌ها انسان» آشنا کرد.
آقا خان چهارم یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های خصوصی توسعه در جهان را با عنوان شبکۀ توسعۀ آقاخان پایه‌گذاری کرد که امروزه به‌عنوان «نهادهای امامت اسماعیلی» شناخته می‌شود؛ شبکه‌ای که در زمینه‌های متنوعی از آموزش و بهداشت تا توسعۀ روستایی، ابتکارات فرهنگی و اقتصاد خرد سرمایه‌گذاری کرد.
این پروژه‌ها که با همکاری دولت‌ها، سازمان‌ها و جوامع محلی اجرا شده و می‌شوند، علاوه بر موقعیت‌های تحصیلی و امکانات بهداشت و درمان، فرصت‌های شغلی و اقتصادی فراوانی را هم برای بسیاری از افراد محروم فراهم کرده‌اند.
آقاخان در بسیاری از مصاحبه‌ها و سخنرانی‌هایش ارتقای کیفیت زندگی انسان‌ها و کمک به فقرزدایی را ازجمله «اهداف مستدام» پروژه‌هایش معرفی می‌کرد.
این رهبر مسلمان که در پی ارائۀ نسخه‌ای میانه‌رو از اسلام و رواداری دینی بود، معتقد بود کمک به محرومان از طریق ایجاد فرصت‌های اقتصادی می‌تواند جلوی گسترش تندروی را بگیرد.
او استدلال می‌کرد که در برخی از محروم‌ترین نقاط جهان، خشونت و تروریسم «از فقر منشأ می‌گیرند» و «تغییر مبانی کیفیت زندگی و جایگزینی استیصال با امید» می‌تواند مانع فوران خطرناک وضعیت به سوی افراطی‌گری شود.
کریم آقاخان همواره از پیروانش و سایر رهبران این شاخه از اسلام می‌خواست که کمک‌ها و حمایت‌هایشان را به اسماعیلی‌ها محدود نکنند و دست هر کسی را که نیازمند است، بگیرند.
آمار دقیقی از جمعیت شیعیان اسماعیلی در جهان در دست نیست، اما تخمین زده شده در حال حاضر بین دو و نیم میلیون تا ۱۵ میلیون اسماعیلی در گوشه‌وکنار جهان، از آسیا و آفریقا تا اروپا و آمریکای شمالی، زندگی می‌کنند. اما بزرگ‌ترین جامعۀ اسماعیلی‌ها در منطقۀ «بدخشان کوهستانی» تاجیکستان سکونت دارند.
این منطقۀ‌خودمختار نزدیک به ۲۵۰ هزار نفر جمعیت دارد که اکثرشان خود را اسماعیلی معرفی می‌کنند. شبکۀ توسعۀ آقاخان در طول بیش از ۳۰ سال اخیر در بسیاری از طرح‌های عام‌المنفعه و کسب‌وکارهای این ناحیه و سایر بخش‌های تاجیکستان سرمایه‌گذاری کرده است.
با این حال، آقاخان در بسیاری از مناطق خشونت‌زدۀ جهان شاهد چالش‌هایی جدی برای جامعۀ اسماعیلی و پروژه‌های توسعۀ بشری‌اش بود.
در یکی از تازه‌ترین موارد، دولت تاجیکستان چندین دارایی مهم شبکۀ آقاخان، از جمله یک هتل، یک مدرسۀ خصوصی و یک پارک در منطقۀ ناآرام بدخشان کوهستانی را توقیف کرد.
دارایی‌های مادی
آقا خان با برگزیده شدن به امامت اسماعیلی‌ها، علاوه بر عنوان، ثروت هنگفتی را هم به ارث برد. دارایی خالص او بین ۸۰۰ میلیون تا چندین میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
در سال ۲۰۰۹ مجلۀ فوربس، نام آقاخان را در میان ۱۵ رهبر ثروتمند جهان قرار داد و نوشت این عاشق مسابقات اسب‌دوانی صاحب «۹۰۰ رأس اسب اصیل است که در مزارعی در ایرلند و فرانسه نگهداری می‌شوند». بر اساس این گزارش، آقاخان در دو شرکت بزرگ شرط‌بندی مسابقات اسب‌دوانی در بریتانیا و فرانسه هم سهام‌دار بوده است.
آقا خان مالک یک اقامتگاه مجلل، یک قایق تفریحی چند میلیون دلاری و یک هواپیمای شخصی هم بود؛ هرچند خودش داشتن یک زندگی تجملاتی را رد می‌کرد.
برخی از مخالفانش او را به دلیل این سبک زندگی متهم می‌کردند که مسلمانی خالص و واقعی نیست.
او که به داشتن ارتباطات سطح بالا شهرت داشت، عکس‌های زیادی با رهبران جهان، رؤسای جمهور و خانواده‌های سلطنتی داشت.
زندگی خصوصی آقاخان، از جمله ماجراهای دو ازدواج و جدایی‌اش، همواره در سرخط خبرهای رسانه‌های غربی دیده می‌شد.
همسر اول او زنی بریتانیایی به‌نام سارا کروکِر پول بود که مسلمان شد و نامش را به سلیمه آقاخان تغییر داد. او در نتیجۀ این ازدواج، عنوان اشرافی «بیگم» را هم به‌دست آورد.
این زوج که سه فرزند هم داشتند، بعد از ۲۶ سال زندگی مشترک، در سال ۱۹۹۵ جدا شدند.
آقا خان سه سال بعد با زنی آلمانی به نام گبریل هومی ازدواج کرد و بعد از دو سال در ۶۴ سالگی بار دیگر پدر شد.
گبریل که او هم به‌واسطۀ این ازدواج عنوان «اناره بیگم آقا خان» را به دست آورده بود، در سال ۲۰۰۴ با آقا خان متارکه کرد. این زوج پس از ۱۰ سال دعوای حقوقی سرانجام در سال ۲۰۱۴ رسماً جدا شدند.
بخش قابل‌توجهی از ثروت آقا خان از عُشریه (یک‌دهم از درآمد یا دارایی) که اعضای جامعۀ اسماعیلی به امام می‌پردازند، تأمین شد.
جانشین او که امام بعدی اسماعیلی‌ها خواهد بود، در وصیت‌نامۀ آقاخان مشخص شده است. این مدرک ابتدا در حضور خانوادۀ او و رهبران مذهبی قرائت می‌شود و پس از آن، نام امام بعدی به‌شکل عمومی اعلام خواهد شد. هنوز تاریخی برای خوانده شدن وصیت‌نامه اعلام نشده است
