تسلط “دولت اسلامی” به اینترنت و بهره گرفتن از امکانات آن در قیاس با سایر گروههای تروریستی، بیمانند است. به باور کارشناسان، جنگجویان داعش به خوبی میدانند که چگونه دختران جوان را خطاب قرار دهند و شکار کنند.
پرسشی که این روزها ذهن بسیاری را در آلمان مشغول کرده، این است که چگونه دختر ۱۶ سالهای به نام “لیندا و.” به دام نیروهای “دولت اسلامی” افتاده است؟ این دختر آلمانی که به نیروهای داعش پیوسته بود، پس از دستگیری در موصل، ابراز ندامت و پشیمانی کرده است.
داستانهای عشقی داعش
نیروهای داعش در اینترنت و شبکههای اجتماعی خود را محافظان گشادهرویی معرفی میکنند. آنها برای جذب دختران جوان تبلیغات خاص خود را دارند. سوزانه شروتر، کارشناس مردمشناسی دانشگاه فرانکفورت در مورد جوامع اسلامی در این زمینه تحقیق و پژوهش کرده است.
به باور این کارشناس، داعش برای جذب دختران جوان چهرهای رومانتیک از خود عرضه میکند.
در وبلاگهایی که توسط جنگجویان داعش اداره میشوند، حکایتهای بسیاری از زندگی دخترانی که به “دولت اسلامی” پیوستهاند و از فداکاریها و جانفشانیهای قهرمانانه آنان منتشر میشود.
سوزانه شروتر در این باره میگوید: «موفقترین نمونهها ویدیوهایی هستند که در آنها جنگجویان داعش با بچهگربهها تصویر شدهاند.»
این چنین است که پیام داعش در این تبلیغات تنها نمایش شجاعت و قدرت نیست، بلکه به موازات آن تصویری از پشتیبانی پرمهر اعضای خود را به نمایش میگذارد. از این رو هیچ بعید نیست که داعش با همین تبلیغات این دختر آلمانی را شکار کرده باشد.
به باور این کارشناس، “دولت اسلامی” یک بخش بسیار فعال و موفق دارد که کارشان بر شبکههای اجتماعی متمرکز است. موفقیت داعش در شبکههای اجتماعی تنها به حضور آنها در فیسبوک، توییتر، یوتیوب، اینستاگرام و اسنپچت محدود نمیشود، بلکه آنها میدانند چگونه کاربران مورد نظر خود را خطاب قرار دهند.
طعمه برای شکار
داعش در شبکههای اجتماعی به بحثهایی پیرامون “مفهوم زندگی” نیز دامن میزند. اشتفان هومر، جامعهشناسی که در حوزه تروریسم و افراطگرایی در اینترنت تحقیق و پژوهش میکند، میگوید: داعش با طرح مباحثی پیرامون مفهوم زندگی، توجه جوانان را به اسلام جلب میکند. در واقع جوانان با این امید که شاید برای این پرسش در اسلام پاسخی بیابند، به آن کشش پیدا میکنند.
جستجوی تصادفی
در همان آغاز فعالیتهای داعش، یعنی در همان ایامی که هنوز تحقیقات کافی پیرامون فعالیتهای داعش در اینترنت صورت نگرفته بود، اشتفان هومر و همکارانش متوجه شدند که داعش تبلیغات اینترنتی خود را چنان سامان داده است که جستجوی مفاهیمی همچون “جهاد” یا “شریعت” خیلی سریع به سایتهایی پیوند میخورد که توسط داعش اداره میشوند. هومر میگوید هدف جذب نیروهایی بود که تصادفا چنین واژههایی را جستجو میکردند.
این جامعهشناس میگوید “دولت اسلامی” از این طریق خیلی سریع متوجه چنین افرادی میشد و میتوانست آنها را به طور هدفمند با تبلیغات اسلامی تغذیه کند.
اشتفان هومر میگوید: «افرادی که مایل بودند در چنین مواردی بیشتر بدانند، به تالارهای گفتوگوی آنلاین منتقل میشدند. در آنجا امکان تماس مستقیم برای نخستین بار با این افراد حاصل میشد.»
هومر بر این باور است که داعش با عزیمت از یک اصل کلاسیک روانشناسی افراد را جذب میکرده است. به باور او، تفاوتی نمیکند که موضوع بر سر یک فروشگاه باشد، یا یک مسجد و یا یک تالار گفتوگوی آنلاین.
هرگاه از کسی پرسیده شود که آیا به کمک احتیاج دارد، یا در جستجوی چیزی است یا مایل به دانستن موضوعی، گرایش به دانستن یا داشتن در این فرد تقویت میشود. همین گرایش میتواند زمینههای جذب چنین افرادی را فراهم آورد.