جان کری، وزیر خارجۀ پیشین ایالات متحده آمریکا می گوید که دولت کنونی آمریکا دربارۀ توافق هسته‌ای ایران «دروغ» می گوید.
آقای کری روز پنجشنبه در بوستون با محکوم کردن اقدام دونالد ترامپ در رد پایبندی ایران به توافق هسته‌ای گفت: «صراحتا بگویم که دولت به مردم آمریکا دروغ می گوید. این توافق و پروتکل الحاقی آن، تضمینی برای تمام عمر داشت، برای همیشه.»
او افزود هیچ شاهدی وجود ندارد که ایران این توافق را نقض کرده است و اگر چنین نقضی وجود داشت، ایالات متحده آمریکا بر اساس همین توافقنامه می‌توانست وارد عمل شود.
آقای کری گفت که در سالهایی که احتمال دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای افزایش یافته بود، باراک اوباما از سوی رهبران دست کم سه کشور (حسنی مبارک در سال ۲۰۱۱ میلادی، ملک عبدالله پادشاه عربستان سعودی و بنیامین نتانیاهو در سال ۲۰۱۳ میلادی) پیام‌هایی را مبنی بر بمباران ایران دریافت کرد؛ رئیس جمهوری پیشین آمریکا حتی تقاضاهای شخصی دریافت کرده بود که بر بمباران ایران اصرار داشتند. اما آقای اوباما در مقابل، مذاکرات برای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی را آغاز کرد.
آقای کری گفت: «ما تصمیم گرفتیم از روش‌های دیپلماتیک وارد عمل شویم؛ نه از آن رو که می دانستیم که قطعا به نتیجه خواهد رسید بلکه به این دلیل که می دانستیم باید قبل از جنگ، از دیپلماسی استفاده کنیم.» به گفتۀ او، حتی مقامات ارشد امنیتی اسرائیل نیز معتقدند که این توافق، کار می کند.
جان کری در تهیه ۱۵۹ صفحه از توافق هسته‌ای و همچنین برای مدتی بیش از دو سال در مذاکرات برای به نتیجه رسیدن این توافق مشارکت داشت؛ توافقی که باعث غیرفعال شدن یک راکتور هسته‌ای در ایران و کاهش شمار سانتریفوژها از ۱۹ هزار به کمتر از ۵ هزار سانتریفوژ و کاهش ذخایر اورانیوم ایران از ۱۲ هزار کیلوگرم به کمتر از ۳۰۰ کیلوگرم شد. نتیجه‌ای که از نظر آقای کری موفقیت آمیز است زیرا به گفته او با ذخیره ۳۰۰ کیلوگرمی اورانیوم «دیگر نمی توان بمبی ساخت».
جان کری تاکید کرد که دونالد ترامپ در عمل نمی تواند به «هیچ معامله‌ای بهتر از توافق هسته‌ای» دست یابد. به گفته او رئیس جمهوری کنونی آمریکا تنها به این دلیل ساده پایبندی ایران به این توافق را رد کرده که «این توافق را دوست نداشته است» آنهم در حالیکه برخی از منتقدان جدی ایران و حتی برخی از مقامات امنیتی کابینه ترامپ به او هشدار داده بودند که دست به چنین کاری نزند.
جان کری در ادامه افزود: «بیش از ۸ بار آنهم در زمان‌های مختلف، آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرده است که ایران مطابق این توافق عمل می کند». به گفته او این آژانس همچنین هشدار داده است که تهدید آمریکا مبنی بر ترک این توافق، کاری «خطرناک» و «غیرمسئولانه» است.
آقای کری با اشاره به اینکه سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان اعلام کرده اند برای افزایش تحریم‌های ایران، در کنار ایالات متحده آمریکا قرار نخواهند گرفت، گفت: «آنچه من قویا به ایران، چین و روسیه پیشنهاد می کنم این است که رهبران این کشورها مانند افراد بالغ و عاقل در کنار بریتانیا و فرانسه و آلمان در یک اتاق قرار بگیرند و همۀ آنها با هم بگویند که “ما می خواهیم این توافق را حفظ کنیم زیرا با این توافق، جهان امن تر خواهد بود“».
هشدار وزیر خارجه آلمان
زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان نیز در این هفته هشدار داد که این اقدام آمریکا می تواند همه را گرفتار درگیری نظامی کند که ممکن است میان آمریکا و ایران روی دهد.
او پیش از این نیز اعلام کرده بود که هر حرکتی از سوی دولت دونالد ترامپ برای خروج از توافق هسته ای، فاصلۀ میان اروپا و آمریکا را بیشتر می کند.
آقای گابریل که روز دوشنبه در نشست وزیران اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ شرکت کرده بود، هشدار داد: «ضروری است که اروپایی‌ها در این موضوع با همدیگر کار کنند. باید به آمریکایی‌ها بگویم که رفتارشان در قبال ایران، باعث می شود ما اروپایی‌ها موضع مشترکی را با چین و روسیه علیه آمریکا اتخاذ کنیم.»
آلمان به لحاظ تاریخی روابط اقتصادی نزدیکی با روسیه دارد. آلمان همچنین علاقمند به برقراری روابط نزدیک با چین است و آقای گابریل بطور ویژه در زمینۀ تقویت روابط پکن و برلین فعالیت می کند.
آقای گابریل همچنین هشدار داد که خروج از توافق هسته‌ای ایران، بحران کره را تشدید می کند و از اعتبار هر نوع توافق احتمالی با کره شمالی خواهد کاست.
وزرای خارجه اتحادیه اروپا پس از نشست لوکزامبورگ با انتشار بیانیه‌ای «نگرانی عمیق» خود را در قبال استراتژی جدید آمریکا اعلام کردند.
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه بر این موضوع تاکید کرد که این رفتار آمریکا خطر احیای مسابقه تسلیحات هسته‌ای را افزایش می دهد. ژان اسلبورن، وزیر خارجه لوکزامبورگ نیز با اشاره به خطر احتمال وقوع یک درگیری نظامی، بر این موضوع تاکید داشت که «از لحاظ جغرافیایی، اروپا در مقایسه با آمریکا، به ایران خیلی خیلی نزدیکتر است.»
اروپا همچنین نگران شرکتهایی است که پس از لغو تحریم‌های ایران، همکاری‌های اقتصادی خود را با تهران آغاز کرده بودند و اکنون این نگرانی وجود دارد که با تحمیل تحریم‌های جدید از سوی کنگره، این شرکتها را از لحاظ مالی بطور قابل توجهی متضرر شوند.
موضع‌گیری قاطع فدریکا موگرینی
سخنان آقای گابریل پس از آن بیان شد که فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز موضع محکمی در قبال سخنان دونالد ترامپ اتخاذ کرد.
خانم موگرینی عصر جمعه ۱۳ اکتبر و دقایقی پس از اعلام استراتژی جدید دونالد ترامپ علیه ایران، در یک نشست خبری بر حمایت اتحادیه اروپا از این توافق هسته‌ای تاکید کرد.
او گفت: «توافق هسته‌ای یک توافق دوجانبه نیست. یک معاهده بین المللی هم نیست. توافق هسته‌ای یک پیوست بسیار طولانی به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است که به اتفاق آراء تصویب شده است. با توجه به دانش من، هیچ کشوری در این جهان نمی تواند به تنهایی به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که به تصویب رسیده است و مهمتر اینکه به اتفاق آراء به تصویب رسیده، سپس اجرا شده و اجرای آن نیز به تایید رسیده است و بقیه کشورهای عضو جامعه بین‌الملل به اجرا و حمایت آن ادامه می دهند، خاتمه دهد.»
خانم موگرینی افزود: «کاملا روشن است که در دست هیچ رئیس جمهوری در هیچ کشوری در این جهان نیست که به چنین توافقی پایان دهد. زیرا این قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل است. این برنامه‌ای عملی درباره کارهایی است که باید انجام شود… رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا قدرت زیادی دارد؛ اما نه در این موضوع.»
او همچنین روز دوشنبه ۱۶ اکتبر در لوکزامبورگ و به نمایندگی از طرف ۲۸ کشور عضو این اتحادیه اعلام کرد که این توافق «موفقیت‌آمیز بوده است» و بار دیگر بر این موضوع که حفظ این توافق، صلح را تضمین می کند، تاکید کرد.
