والاستریت ژورنال گزارش داد که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب آمریکا در حال بررسی گزینههایی از جمله احتمال انجام حملات هوایی پیشگیرانه برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هستهای است؛ اقدامی که در صورت تحقق عملا رویکرد سنتی مهار تهران با دیپلماسی و تحریم را در هم میشکند.
روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در حالی این خبر را روز جمعه ۱۳ دسامبر (۲۳ آذر) منتشر کرد که بنا بر سایر گزارشها، اسرائیل نیز در بحبوحه نگرانیهای فزاینده مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی ایران توان ساخت بمب را دارد و احتمالا بخواهد در نهایت دکترین هستهای خود را تغییر دهد و دست به ساخت بمب بزند، برنامههایی را برای حمله احتمالی به تأسیسات هستهای ایران طراحی کرده است.
در گزارش والاستریت ژورنال آمده است که ترامپ در تماسهای اخیر خود با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل تمایل خود را برای جلوگیری از گریز هستهای ایران در دوران ریاست جمهوری خود ابراز کرده است.
با این حال، همانطور که در این گزارش به نقل از مقامات نزدیک به رئیس جمهوری منتخب آمریکا اشاره شده است، ترامپ قصد دارد بدون ایجاد جرقه درگیری جدید، به ویژه درگیری که مستلزم دخالت نیروهای آمریکایی باشد، به این هدف دست یابد.
این مقامات خاطرنشان کردند که کاهش نفوذ ایران در منطقه و افشاگریهای اخیر درباره گسترش فعالیتهای هستهای این کشور، بحثهای حساس داخلی را برانگیخته، هر چند که همه اینها هنوز در مراحل اولیه خود است.
دو گزینه مطرح کدام هستند؟
ایران اورانیوم غنیشده کافی برای ساخت ۴ بمب هستهای را دارد و تنها کشور بدون بمب هستهای است که مواد شکافتپذیر تا درجه خلوص ۶۰ درصد تولید میکند. حال آنکه تبدیل این ذخایر به سوخت با درجه تسلیحاتی تنها به چند روز نیاز دارد.
در این گزارش آمده است که دولت آتی در حال حاضر روی پروژه «فشار حداکثری نسخه شماره ۲.۰» کار میکند و سیاست تحریمهای تهاجمی علیه ایران را که ترامپ در دوره اول ریاستجمهوری خود دنبال کرد، بازآفرینی میکند.
منابع آشنا با این طرح به وال استریت ژورنال گفتند که دو گزینه در این بحثها از جمله در برخی از جلسات با ترامپ مطرح شده است.
اولاً، آنها گفتند، واشنگتن میتواند نیروها، کشتیها و هواپیماها جنگی بیشتری را به خاورمیانه بفرستد و در عین حال تواناییهای تهاجمی اسرائیل را از طریق فروش بمبهای سنگرشکن برای هدف قرار دادن زیرساختهای هستهای ایران تقویت کند.
تهدید به اعزام نیروی نظامی، به ویژه اگر همراه با تحریمهای فلجکننده جدید آمریکا باشد، ممکن است تهران را متقاعد کند که چاره ای جز راه حل دیپلماتیک بحران وجود ندارد.
به گفته این منابع، اگر این اقدامات ناکارآمد باشد، راه جایگزین این است که ایالات متحده ممکن است رویکرد تهاجمیتری اتخاذ کند و تهدید به استفاده از نیروی نظامی مستقیم کند.
مقامات آمریکایی معتقدند که این راهحل به ویژه اگر همراه با تحریم های اعمال شده توسط ایالات متحده باشد، تهران را به سمت پذیرش یک راهحل دیپلماتیک سوق دهد. این همان راهبردی است که ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود در قبال کره شمالی نیز به کار گرفت، اگرچه که بخش دیپلماسی آن در نهایت شکست خورد.
ترامپ کدام گزینه را انتخاب میکند و چرا این بار گزینه حمله مستقیم میتواند متفاوت باشد؟
هنوز مشخص نیست که ترامپ، که تمایل خود را برای جلوگیری از جنگ جهانی سوم و مذاکره برای توافق با تهران ابراز کرده است، در نهایت چه رویکردی ممکن است اتخاذ کند.
ترامپ در مصاحبهای با مجله تایم که روز پنجشنبه منتشر شد، درباره جنگ احتمالی با ایران گفت: «هر چیزی ممکن است رخ دهد. این یک وضعیت بسیار ناپایدار است.»
ترامپ در اواخر دوره اول ریاست جمهوری خود، گزینه حمله پیشگیرانه به تاسیسات هسته ای ایران را مورد بررسی قرار داد اما در نهایت تصمیم گرفت این سیاست را ادامه ندهد.
این بار، طبق گزارش وال استریت ژورنال، دولت ترامپ ممکن است آماده حمایت از حمله اسرائیل به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی باشد.
این گزارش حاکی از آن است که یکی از دلایلی که ترامپ ممکن است اکنون تمایل بیشتری به اقدام نظامی داشته باشد، توطئه ادعایی ایران برای ترور رئیس جمهوری منتخب است.
ایران تلاش برای تسلیحات هستهای را رد کرده و میگوید هم برنامه فضایی و هم فعالیتهای هستهای آن صرفاً برای اهداف غیرنظامی هستند.