پرورش کرم ابریشم و تولید محصولات بافتنی در ایران، یکی از کارهای سنتی و درآمد زا برای کشاورزان شمال کشور ایران می باشد.
ابریشم یک نخ طبیعی است که از پیلهٔ کرم ابریشم گرفته می‌شود. عمده تشکیل دهنده آن پروتئین است. از نخ ابریشم، پارچه‌های ابریشمی می‌بافند که یکی از بهترین و نرمترین پارچه‌های دنیا به شمار می‌روند. به دلیل خاصیت براقی نخ ابریشم، پارچه‌های بافته شده از ابریشم همانند منشورهایی هستند که اگر از جهات مختلف به آن‌ها نگاه کنید رنگهای متفاوتی از آن می‌بینید.
در حدود ۲٬۷۰۰ سال پیش از میلاد انسان نخستین بار ابریشم‌بافی در چین را انجام داد.
چینی‌ها روش تهیه ابریشم را از ۴۰۰۰ سال پیش می‌دانستند. داستان جالبی در مورد نحوهٔ تهیه ابریشم بین چینی‌ها است که می‌گوید:روزی ملکهٔ چین «سی لینگ-شی» یک پیله کرم ابریشم را به اشتباه داخل آب جوشی که مخصوص شست‌وشوی دست‌ها بوده، می‌اندازد. روز بعد می‌بیند که تارهای ابریشمی از داخل ظرف بیرون می‌آیند. از این عمل لذت می‌برد و از آن زمان شروع به نگهداری از کرم‌های ابریشم می‌کند تا بتواند از ابریشم آن‌ها برای لباس‌ها استفاده کند. تا مدت‌ها چینی‌ها راز تهیه ابریشم را حفظ کرده بودند. ژاپنی‌ها جزو اولین کسانی بودند که توانستند در قرن سوم به این راز پی ببرند.
حدود ۵۵۰ سال بعد از میلاد مسیح «جاستینین» پادشاه بیزانس، دو راهب را به عنوان جاسوس به چین فرستاد. زمانی که آن دو برگشتند چندین کرم ابریشم را در داخل یک استوانهٔ چوبی از بامبو با خود آوردند. بعد از آن هنر به دست آوردن ابریشم از کرم ابریشم کم‌کم در تمام جهان شناخته شد. امروزه کشورهایی مانند چین، ژاپن، هندوستان، فرانسه، اسپانیا، روسیه و ایتالیا به عنوان کشور تولید کنندهٔ ابریشم شناخته شده‌اند. امروزه ابریشم ایتالیا به لحاظ زیبایی و کیفیت در جهان بهترین نوع ابریشم است.
اما در ایران
سابقه تولید لباس و پارچه به قبل از اسلام برمیگردد. در آن دوره سه نوع لباس و پارچه از ابریشم تهیه می‌شده است:
نوع اول دیبا بوده که به لباس ابریشمی ساده رنگی گفته می‌شده است.
نوع دوم بر خلاف گفته لغتنامه دکتر معین پرنیان بود که به لباس ابریشمی چند رنگ و اغلب هفت رنگ اطلاق می‌شده که در بعضی موارد دارای طرح گل در میان پارچه هم بوده است.
نوع سوم و کاملاً درباری ایرانی پرند بوده است که به پارچه رنگین ابریشمی و دارای طرح‌های حاشیه‌ای گفته می‌شده و مخصوص خاندان امپراطوری ایرانی بوده است.
اولین کارخانه ابریشم کشی در ایران اولین بار اواسط قرن نوزدهم در دوران سلطنت ناصر الدین شاه بوسیله یکی از سرمایه داران گیلان به نام آقا محمد خان رشتی درقریه برکاده رشت بنا شد که فعالیت آن پس از مدت کوتاهی متوقف گردید. در آخرین سال سلطنت ناصرالدین شاه یکی دیگر از تجار معروف گیلان به نام حاج امین‌الضرب موفق شد درحددانش فنی آن روز کارخانه ابریشم کشی مجهزی با استفاده از ماشین آلات فرانسوی درشهر رشت ایجاد کند، و با استفاده از مدیران بازرگانی دیبلت (debblet) فرانسوی انحصار تأسیس آن را به مدت ۲۰ سال به دست آورد این کارخانه با نیروی کارگران ایرانی چندین سال با موفقیت به ابریشم‌کشی و تولید محصول با کیفیت مورد قبول بازارهای بین‌المللی پرداخت ولی سرانجام مسائل اجتماعی و ناسازگاریهای دو فرهنگ شرق و غرب آن را به تعطیلی کشاند. این مکان در حال حاضر بصورت یک باغ رها شده است و همچنین پناهگاه پرندگان مهاجر است که چند ساختمان قدیمی در آن وجود دارد. به استناد گزارش‌های تاریخی موجود، در گذشته بهترین نوع ابریشم و نوغان در رشت و اطراف آن به عمل می‌آمد.
