مجموعهای از مدارکی که اخیرا به رسانهها درز پیدا کرده و به «اسناد پارادایز» موسوم است، از «روابط مالی» وزیر بازرگانی دولت آمریکا با شرکتی مرتبط با مسکو و یا سرمایهگذاری ملکه بریتانیا و دیگر ثروتمندان جهان در «بهشتهای مالیاتی» خبر میدهد.
بنا بر اسناد ارائهشده در ۱۴ آبان، ویلبر راس، وزیر بازرگانی دولت دونالد ترامپ، در یک شرکت کشتیرانی سرمایهگذاری کرده که با شرکت دیگری، تحت کنترل نزدیکان ولادیمیر پوتین، در ارتباط کاری قرار دارد.
بنا بر شماری دیگر از سندهای فاششده الیزابت دوم، ملکه بریتانیا، نزدیک به ۱۳ میلیون دلار سرمایهگذاری در پناهگاههای مالیاتی انجام دادهاست.
«اسناد پارادایز (پردیس یا بهشت)»، ۱۳.۴ میلیون مدرک از دو نهاد خدماتی و ۱۹ «بهشت» -یا «پناهگاه»- مالیاتی، ارائه میکنند. این مدارک نخست بهدست روزنامه آلمانی زودویچه تسایتونگ رسید. سپس اتحادیه بینالمللی روزنامهنگاران پژوهشی (آیسیآیجی) که مقر آن در آمریکا است، آنها را با دهها رسانه و خبرگزاری، از جمله بیبیسی، نیویورکتایمز و گاردین به اشتراک گذاشتهاست. این رسانهها نیز در بررسی و تحلیل این مدارک، یاری میکنند.
«آیسیآیجی» نهادیست که مدارک موسوم به «اسناد پاناما» را در سال ۲۰۱۶ علنی کرد. اسناد پاناما مجموعهای بزرگ از اطلاعات و مدارک در مورد «بهشتهای مالیاتی» و «شرکتهای پوششی» برای فرار مالیاتی هزاران فرد ناشناس و چهرههای سرشناس جهان را در برمیگرفت.
هنوز هیچگونه مدرکی در مورد «غیرقانونی» بودن فعالیتها و اقدامات افراد و شرکتهای نامبرده، ارائه نشدهاست. ولی ارتباط وزیر بازرگانی دولت آقای ترامپ با شرکتی که رابطه کاری آن به روسیه میرسد، آنهم در زمانیکه اتهام «دخالتهای» روسیه در انتخابات آمریکا تحت بررسی نهادی قانونی است، ممکن است توجهات را به خود جلب کند. این موضوع ممکن است به پرسشهایی در زمینه «تعارض منافع» نیز دامن بزند.
بنا بر «اسناد پارادایز»، ویبلر راس که یک سرمایهگذار میلیاردر آمریکاییست، پس از آنکه رهبری وزارت بازرگانی را در دست گرفت، همچنان به روابط خود با شرکت کشتیرانی ِ همکار با شرکتی مرتبط با نزدیکان پوتین، ادامه دادهاست.
شرکت سهامی خصوصی راس زمانی صاحب بخش اصلی سهام شرکت «نویگیتر هولدینگز» بود؛ کشتیرانی که گاز شرکت روسی «سیبور» را حمل میکند. بخشی از سیبور متعلق به گنادی تیمچـِـنکو، دوست رئیسجمهوری روسیه است. تیمچـِـنکو در ارتباط با اتهامهای وارد شده به روسیه در مورد دخالت در اوضاع داخلی اوکراین، تحت تحریم ایالات متحده قرار دارد. روزنامه نیویورکتایمز میگوید داماد پوتین نیز از دیگر صاحبان این شرکت صادرکننده گاز است.
آقای راس پس از آنکه بهعنوان وزیر بازرگانی انتخاب شد بخشی از سهام شخصی خود در «نویگیتر هولدینگز» را عرضه کرد، اما همچنان -بنا بر مدارک رسمی دولت- سهام او بین دو تا ۱۰ میلیون دلار برآورد میشود.
به گزارش نیویورکتایمیز سهام راس در «نویگیتر» توسط مجموعهای پیچیده از شرکتها در جزایر کیمن نگهداری میشود. کیمن بخشی از مستعمره فرادریایی بریتانیا است و در کارائیب قرار دارد.
سخنگوی وزارت بازرگانی در واکنش به مدارک منتشرشده گفته است ویلبر راس، در تصمیمگیری «نویگیتر هولدینگز» برای همکاری و ایجاد روابط تجاری با شرکت روسی سیبور، نقشی نداشت؛ و سیبور خود نه در آن زمان و نه در حال حاضر تحت تحریم قرار ندارد. این مقام وزارت بازرگانی در عین حال تاکید کردهاست که راس هرگز با سهامداران سیبور دیداری نکرده و از روابط آنها نیز تا کنون اطلاعی نداشتهاست.
بخشی دیگر از اسناد منتشرشده نیز حاکی از آن است که میلیونها دلار از صندوق خصوصی ملکه بریتانیا در جزایر کیمن و برمودا سرمایهگذاری شدهاست. پژوهشگران میگویند هرچند بهنظر نمیرسد در جریان سرمایهگذاری عملی غیرقانونی صورت گرفته باشد، ولی ملکه الیزابت ممکن است با انتقادهایی روبهرو شود مبنی براینکه چرا بهجای سرمایهگذاری در مملکت خود، سرمایهاش را به خارج انتقال دادهاست.