در پی بالا گرفتن تنش بین جمهوری اسلامی و عربستان سعودی، خبرگزاری رویترز روز سه شنبه از «تماس تلفنی» امیر قطر با حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، با هدف ایجاد بهبود در روابط ایران با اعراب خلیج فارس خبر داد.
رویترز روز سه‌شنبه، ۲۳ شهریورماه، به نقل از رسانه‌های قطری خبر داد که امیر این کشور در تماسی تلفنی با آقای روحانی بر لزوم حسن هم‌جواری و «روابط همسایگی خوب» تاکید کرده است.
حادثه منا در مکه که به مرگ چند صد ایرانی انجامید و پس از آن حمله به اماکن دیپلماتیک عربستان سعودی در دو شهر تهران و مشهد در دی‌ماه سال ۱۳۹۴ به قطع کامل روابط دیپلماتیک این کشور و تعدادی از متحدانش با ایران منجر شد.
اما تنش در روابط این دو کشور بار دیگر زمانی زبانه کشید که رهبر جمهوری اسلامی هفته گذشته در روز ۱۵ شهریور در پیامی به مسلمانان جهان سخت به حکام سعودی تاخت.
آیت‌الله علی خامنه‌ای در سخنان خود از مقام‌های عربستان با عناوینی چون «حاکمان بی‌دین و بی‌وجدان»، «حکام فتنه‌انگیز»، «سیاست‌بازانِ از خدا بی‌خبر» و «شجره ملعونه طواغیت» نام برده و از کشورهای اسلامی خواست تا «فکری اساسی برای مدیریت حج بکنند».
در پی این سخنرانی تند رهبر جمهوری اسلامی، مقامات سعودی و برخی از متحدانش از جمله در اتحادیه عرب واکنش نشان داده و به نوبه خود به ایران و سیاست‌هایش در منطقه تاخته و متهمش کردند که به دنبال سیاسی کردن مراسم حج است.
حال طبق گزارش خبرگزاری رسمی قطر امیر این کشور از در آشتی و میانجی‌گری وارد شده و عید قربان را که مسلمانان در روز دوشنبه جشن گرفتند به حسن روحانی، رئیس جمهور تبریک گفته است.
بنا بر این گزارش، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی در تماس تلفنی خود تاکید کرده است که روابط ایران با همسایگان عرب خود در خلیج فارس «باید بر اصول حسن هم‌جواری، احترام متقابل و نیاز به حل و فصل اختلافات از راه گفت‌وگو متمرکز باشد».
در پی موضع‌گیری تند رهبر جمهوری اسلامی، دیگر مقامات حکومتی ایران از جمله حسن روحانی و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه، نیز به عربستان سعودی تاختند و از این کشور به شدت انتقاد کردند.
اما در واکنش‌های مقامات دولتی ایران یک نکته مشترک وجود داشت: همگی اذعان و تاکید داشتند که حمله به اماکن دیپلماتیک عربستان در ایران اقدامی نابه‌جا و از روی نادانی بوده که تا این جای کار به ضرر ایران تمام شده است.
از جمله حسن روحانی روز ۱۷ شهریور ضمن حمله شدید به عربستان سعودی از این که «تعدادی نادان و احساساتی این بهانه را در اختیار دولت عربستان قرار دادند تا با فرار رو به جلو و نمایش قطع رابطه سیاسی، خودش را از فشارهای سیاسی و حقوقی دولت ایران برهاند» ابراز تاسف کرد.
چند سالی است که ایران و عربستان سعودی در منطقه در دو جبهه مخالف قرار گرفته و به گفته بسیاری از تحلیل‌گران درگیر جنگی نیابتی هستند: از جمله در سوریه ایران از بشار اسد حمایتی بی‌دریغ داشته است و عربستان از گروه‌های اپوزیسیون سوریه.
امیر قطر میانجی رابطه ایران با اعراب خلیج فارس
