بنابه گزارش رسانه ها از وضعیت ازدواج و طلاق در ایران، روند رو به افزایشی ازثبت طلاق در ایران شکل گرفته است.
تازه‌ترین آمار سازمان ثبت احوال ایران حاکی است که در هفت ماه اول سال ۱۴۰۳ از ۲۷۴ هزار و ۵۹۶ ازدواج ثبت شده ۱۰۸ هزار و ۶۷۳ مورد به طلاق منجر شده است. به این ترتیب حدود ۳۹ درصد ازدواج‌ها به طلاق منجر شده است و این نسبت در تهران به ۵۲ درصد می‌رسد.
این نشان می‌دهد که آمار طلاق‌ها نسبت به ازدواج‌ها بیشتر شده است و رسانه‌های ایران هشدار می‌دهند که «طلاق به عنوان یک پدیده اجتماعی در حال افزایش است.»
علاوه بر این، با بررسی داده‌های مرکز آمار ایران مشخص می‌شود که از سال ۱۳۸۹ تا ۱۴۰۲، ازدواج ۴۶ درصد کاهش یافته است.
بر اساس این آمار، بیشترین تعداد ازدواج در شهرهای تهران، مشهد، خوزستان، فارس و آذربایجان شرقی ثبت شده است و کمترین تعدد ازدواج در شهرهای سمنان، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر و خراسان جنوبی به ثبت رسیده است.
به گزارش «اقتصادآنلاین»، عوامل مختلفی چون «تغییرات اقتصادی، بیکاری جوانان و تغییر در نگرش‌های فرهنگی و اجتماعی» در کاهش ازدواج از دهه ۹۰ به این سو نقش داشته است. به عبارتی زندگی مشترک در ۱۲ سال منتهی به سال ۱۴۰۲چالش‌های زیادی داشته است.
این درحالیست که بنابر این گزارش‌ها از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۹ آمار ازدواج حدود ۱۹۴/۵ درصد افزایش داشت و از ۳۰۲ هزار و ۶۶۷ ازدواج در سال ۱۳۵۸ به ۸۹۱ هزار و ۶۲۷ ازدواج در سال ۱۳۸۹رسیده بود.
این داده‌ها همچنین نشان می‌دهند که از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۰ تعداد طلاق در «یک حالت نسبی» قرار داشت اما بعدتر افزایش یافت، به این شکل که از ۲۱ هزار و ۱۷۰ مورد در سال ۱۳۵۸ به ۳۷ هزار و ۸۲۷ مورد در سال ۱۳۹۶ رسید که حدود ۷۸ درصد رشد را نشان می‌دهد.
آمار طلاق از سال ۱۳۸۰ شتاب بیشتری گرفت و در دهه ۹۰ به اوج رسیده است.
برخی از کارشناسان بر این باورند که علاوه بر شرایط سخت معیشتی، عوامل دیگری مثل بالا رفتن آگاهی عمومی در زمینه حقوق فردی و خانوادگی و «دسترسی به خدمات حقوقی و مشاوره‌ای» در افزایش میزان طلاق بی‌تاثیر نبوده است.
افزایش طلاق در ایران از دهه ۸۰ نگرانی‌هایی را در مقام‌های حکومت ایجاد کرد به شکلی که کانون سردفتران ازدواج و طلاق در ایران در سال ۱۳۹۸ از «اعمال محدودیت ثبت طلاق» در دفاتر ثبت طلاق سراسر کشور خبر داد.
این کانون در بیانیه‌ای اعلام کرد که اجرای طرح محدودیت ثبت طلاق در «پیروی از منویات آیت‌الله علی خامنه‌ای» و برای«کاهش علل و عوامل طلاق و اجرای عدالت» به اجرا گذاشته شده است.
آمارهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که افزایش نرخ تورم و بالا بودن میزان بیکاری بر کاهش ازدواج تاثیر مستقیم دارد به نحوی که در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸ با افزایش نرخ بیکاری تعداد ازدواج کمتری ثبت شده است و در مقابل دادخواست‌های طلاق بیشتری به مراجع قضائی ارائه شده است.
در سال‌های اخیر، جوانان رغبت کمتری به ازدواج رسمی نشان می‌دهند و به «ازدواج سپید» یا «همباشی» روی آورده‌اند.
شمار این نوع روابط در ایران به ویژه در کلان‌شهرها بیشتر شده است اما حکومت می‌گوید که این پدیده بنیان خانواده را در خطر می‌اندازد و باعث کاهش جمعیت می‌شود.
رهبر ایران در اسفند ۱۳۹۷ این پدیده را «ترفند دیگری از طرف دشمنان» و «سیاه‌ترین ازدواج» توصیف کرد و درباره افزایش آن هشدار داد.
رهبر جمهوری اسلامی ایران معتقد است که «مهریه‌های گران و جهیزیه‌های سنگین ازدواج را مشکل می‌کند» و به مردم توصیه کرد که ازدواج‌ها را آسان کنند.
اما آمارهای مرکز ثبت احوال ایران به وضوح نشان می‌دهد که تشویق به ازدواج و فرزندآوری موفق نیوده است.
