بنا به گزارش یورونیوز و به نقل از گزارش سازمان عفو بین‌الملل، آن دسته از زنان و کودکان عراقی که به گونه‌ای با نیروهای داعش نسبت داشته‌اند از دریافت کمکهای بشردوستانه محروم شده‌اند و اجازۀ بازگشت به خانه‌هایشان را ندارند. در نتیجۀ این وضعیت، بسیاری از این زنان، قربانی بهره‌برداری‌های جنسی شده‌اند.
گزارش جدید این سازمان که سه‌شنبه ۱۷ آوریل (۲۸ فروردین) منتشر شد، پس از بازدید کارشناسان عفو بین‌الملل از هشت اردوگاه عراق واقع در استان‌های نینوا و صلاح‌الدین و گفتگو با ۹۲ زن آواره، ۳۰ تن از کارکنان سازمان‌های غیردولتی محلی و بین‌المللی مستقر در منطقه، ۱۱ تن از کارکنان این اردوگاهها و ۹ تن از نیروهای کنونی و پیشین سازمان ملل تهیه شده است.
عفو بین‌الملل به تبعیض گسترده علیه زنانِ مظنون به ارتباط با نیروهای داعش اشاره دارد؛ تبعیضی که از سوی نیروهای امنیتی، کارکنان اردوگاه و مقامات محلی اعمال می‌شود.
کارشناسان این سازمان با ابراز نگرانی دربارۀ وضعیت این زنان و کودکان، تایید کرده‌اند که استثمار جنسی در هر هشت اردوگاه وجود دارد.
کلم اوگورمن، مدیر اجرایی عفو بین‌الملل ایرلند می‌گوید: «شاید جنگ علیه داعش در عراق پایان یافته باشد اما رنج عراقی‌ها همچنان ادامه دارد. زنان و کودکان عراقی که با نیروهای داعش نسبتی داشته‌اند، برای جرمی مجازات می‌شوند که مرتکب نشده‌اند.»
این گزارش همچنین بطور ویژه به جزئیات وضعیت هزاران زنی پرداخته که سرپرست خانواده هستند و مردان خانوادۀ آنها در جریان نبردهای مختلف از جمله عملیات آزادسازی شهر موصل، کشته یا زخمی شده یا مجبور شده‌اند که فرار کرده و خود را در جایی پنهان کنند. به این ترتیب زنان و اعضای خانواده آنها در داخل یا اطراف موصل آواره گشته‌اند.
در بسیاری از موارد، تنها جرمِ همسران آنها فرار از استحکامات داعش یا داشتن نقشی غیرنظامی در میان داعشی‌ها مانند آشپز یا راننده بوده است. گاه نیز تنها نام آنها شبیه نام کسانی بوده که هم اکنون دولت عراق در جستجوی آنهاست.
زنان بی‌سرپرست، منزوی و تحت استثمار جنسی
بر اساس تحقیقات عفو بین‌الملل، در اردوگاههای کشور عراق از دادن غذا یا ارائه مراقبتهای بهداشتی به این دست زنان و کودکان خودداری می‌شود. آنها حتی از داشتن کارت هویت و دیگر مدارک مورد نیاز برای کار کردن و یا حرکت آزادانه محرومند.
دست‌کم در یکی از اردوگاهها نیز دیده شده که حتی به خانواده‌های مظنون به داشتن نسبتی با اعضای داعش، اجازه ترک اردوگاه داده نشده و به این ترتیب اردوگاه برای آنها به چیزی شبیه به بازداشتگاه تبدیل شده است.
این زنانِ منزوی و ناامید، در معرض خطر استثمار از سوی نیروهای امنیتی، نگهبانان و دیگر نظامیان حاضر در اردوگاهها یا اطراف آن قرار دارند. در تمام این هشت اردوگاهِ بازدید شده توسط کارشناسان عفو بین‌الملل، این گروه از زنان مجبورند برای دستیابی به آنچه لازم دارند از جمله پول، کمکهای انسان‌دوستانه یا محافظت شدن در مقابل دیگر مردان، به روابط جنسی ناخواسته تن دهند.
گزارش‌هایی نیز از تجاوز به این زنان از سوی نظامیانِ حاضر در اردوگاه، کارکنان اجرایی و دیگر مردان ساکن اردوگاه دریافت شده است.
به این ترتیب به گفتۀ کلم اوگورمن مدیر اجرایی عفو بین‌الملل ایرلند، در اردوگاههای عراق «افرادی که قرار است از این زنان محافظت کنند، به شکارچیان آنها تبدیل شده‌اند.» او تاکید دارد که دولت عراق باید جدیت خود را برای پایان دادن به این وضعیت نشان دهد و از ورود مردان مسلح به اردوگاهها جلوگیری کند.
این زنان جایی برای رفتن ندارند
از آنجا که در بسیاری از مناطق، مقامات محلی و حتی روسای قبایل دستور داده‌اند که کسی زنان و کودکانِ دارای نسبت با داعشی‌ها را نپذیرد، این زنان جایی برای رفتن جز این اردوگاهها ندارند.
آنهایی که به خانه‌هایشان بازگشته‌اند، بار دیگر مجبور به تخلیه آن و از سر گرفتن آوارگی شده‌اند.
در برخی موارد نیز روی خانه‌های آنها نوشته شده است «داعشی» و همین مساله باعث شده که دیگران به خود اجازه دهند این خانه‌ها را خراب و آب و برق آنها را قطع کنند، همچنین آنها را تهدید کنند یا مورد تجاوز قرار دهند.
