دیوان کیفری بین‌المللی حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر و یوآو گالانت، وزیر دفاع پیشین اسرائیل را صادر کرد. قضات این دادگاه همچنین حکم جلب برای محمد دیاب ابراهیم المصری، فرمانده نظامی حماس را نیز صادر کرده‌اند.
دیوان کیفری بین‌المللی لاهه روز پنجشنبه ۲۱ نوامبر (اول آذر) حکم جلب برای بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و نیز یوآو گالانت، وزیر دفاع پیشین این کشور را صادر کرد.
دادگاه لاهه در همین حال حکم جلب برای محمد دیاب ابراهیم المصری (معروف به محمد ضیف)، فرمانده نظامی گروه تروریستی حماس را نیز صادر کرده است.
“جنایات جنگی” و “جنایت علیه بشریت”
بر اساس این حکم، ظن “جنایات جنگی” و نیز “جنایت علیه بشریت” به نتانیاهو، گالانت و محمد ضیف نسبت داده شده است.
حکم بازداشت برای این سه فرد در حالی صادر شده است که پیش‌تر در ماه مه سال جاری کریم خان، دادستان ارشد دیوان کیفری بین‌المللی درخواست مربوطه در این پرونده را نزد دادگاه لاهه ارائه کرده بود.
در همین حال دیوان کیفری بین‌المللی تردیدها و اعتراضات درباره حیطه مسئولیت قضایی این دادگاه توسط اسرائیل را رد کرد.
در بیانیه دادگاه لاهه در این زمینه آمده است: «به رسمیت شناختن حیطه مسئولیت این دادگاه توسط اسرائیل، ضروری نیست. دیوان بین‌المللی کیفری می‌تواند صلاحیت خود را بر اساس حوزه مسئولیت خود در ارتباط با مناطق فلسطینی، مشخص کند.»
رد کردن حکم دادگاه از سوی آمریکا
ساعاتی پس از اعلام حکم دادگاه لاهه، کاخ سفید اعلام کرد که ایالات متحده آمریکا تصمیم دادگاه کیفری بین‌المللی در زمینه صدور حکم بازداشت برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و یوآو گالانت، وزیر دفاع پیشین این کشور را “اساسا” رد می‌کند.
سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده در این مورد گفت: «ما عمیقا از عجله دادستان برای صدور حکم بازداشت و نیز اشتباهات ناشی از روند نگران کننده‌ای که منجر به این تصمیم شده است، نگران هستیم. ایالات متحده به صراحت گفته است که دیوان کیفری بین‌المللی صلاحیت رسیدگی به این موضوع را ندارد.»
در بیانیه کاخ سفید هیچ اشاره‌ای به حکم بازداشت محمد دیاب ابراهیم المصری، فرمانده نظامی گروه تروریستی حماس نشده است.
در همین حال مایک والتز، مشاور امنیت ملی در دولت آینده دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده ضمن دفاع از اسرائیل وعده داد که آمریکا در ماه ژانویه “پاسخی قوی به تعصبات یهودستیزانه” دیوان بین‌المللی کیفری و سازمان ملل متحد، خواهد داد.
والتز در شبکه اکس (توییتر سابق) نوشت: «دیوان کیفری بین‌المللی هیچ اعتباری ندارد و این اتهامات توسط دولت ایالات متحده رد شده است.»
ایالات متحده و اسرائیل عضو دیوان بین‌المللی کیفری نیستند و هر دو صلاحیت آن را رد کرده‌اند.
تردید بر سر زنده بودن محمد ضیف
محمد دیاب ابراهیم المصری از روز ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به اتهام “جنایات جنگی” و “جنایت علیه بشریت” تحت تعقیب است. بر اساس گزارش‌ها، احتمال می‌رود که که او بر اثر بمباران‌های ارتش اسرائیل در نوار غزه، کشته شده باشد. با این حال، گروه تروریستی حماس مرگ او را تاکنون تایید نکرده است.
پیش‌تر دادستان ارشد دیوان کیفری بین‌المللی درخواست صدور حکم بازداشت یحیی سنوار، رهبر شبه‌نظامیان اسلام‌گرای حماس در نوار غزه و نیز اسماعیل هنیه، رئیس سیاسی این گروه تروریستی را نیز صادر کرده بود.
اسماعیل هنیه در جریان سفرش به ایران برای حضور در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران در اقامتگاهش در شمال تهران، کشته شد. یحیی سنوار نیز در یک درگیری نظامی با ارتش اسرائیل در غزه کشته شد.
با وجود آن که مقامات اسرائیل از کشته شدن محمد ضیف خبر داده‌اند، قضات دیوان لاهه مرگ او را تاکنون تایید نکرده‌اند.
واکنش‌‌ها به صدور حکم جلب نتانیاهو و گالانت در دادگاه لاهه
آمریکا از صدور حکم دیوان کیفری بین‌المللی برای بازداشت نتانیاهو و گالانت به دلیل اتهام “جنایات جنگی” انتقاد کرد. برخی از کشورهای اروپایی از صدور این حکم حمایت کردند. مجارستان اعلام کرد، از نتانیاهو دعوت رسمی خواهد کرد.
جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا حکم دیوان کیفری بین‌المللی لاهه برای بازداشت سیاستمداران اسرائیلی را “تکان‌دهنده” دانست. بایدن گفت، دیوان کیفری بین‌المللی هر منظوری هم که داشته باشد باز هم اسرائیل و حماس به هیچ وجه برابر نیستند.
رئیس‌جمهور آمریکا همچنین تاکید کرد، زمانی که امنیت اسرائیل تهدید شود ایالات متحده همیشه در کنار اسرائیل خواهد ایستاد.
کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید هم اعلام کرد که ایالات متحده هیچ حکمی را اجرا نخواهد کرد.
دیوان کیفری بین‌المللی لاهه روز پنجشنبه ۲۱ نوامبر (اول آذر) حکم جلب بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و یوآو گالانت، وزیر دفاع پیشین این کشور را صادر کرد. دادگاه در همین حال حکم جلب محمد دیاب ابراهیم المصری (معروف به محمد ضیف)، فرمانده نظامی گروه تروریستی حماس را نیز صادر کرده است.
بر اساس این حکم، اتهام “جنایات جنگی” و نیز “جنایت علیه بشریت” به نتانیاهو، گالانت و محمد ضیف نسبت داده شده است.
در همین حال مایک والتز، مشاور امنیت ملی در دولت آینده دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده ضمن دفاع از اسرائیل وعده داد که آمریکا در ماه ژانویه “پاسخی قوی به تعصبات یهودستیزانه” دیوان بین‌المللی کیفری و سازمان ملل متحد، خواهد داد.
والتز در شبکه اکس (توییتر سابق) نوشت: «دیوان کیفری بین‌المللی هیچ اعتباری ندارد و این اتهامات توسط دولت ایالات متحده رد شده است.»
ایالات متحده و اسرائیل عضو دیوان بین‌المللی کیفری نیستند و هر دو کشور صلاحیت آن را رد کرده‌اند.
واکنش برخی کشورهای اروپایی به حکم دادگاه لاهه
دولت‌های اروپایی برخلاف آمریکا از حکم دادگاه لاهه حمایت کردند. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اظهار داشت که این حکم “سیاسی نیست” و باید به آن احترام گذاشته شود.
بورل تاکید کرد که تصمیم دیوان کیفری بین‌المللی برای صدور حکم بازداشت نتانیاهو، گالانت و ضیف را تایید می‌کند و این تصمیم برای تمامی کشورهای عضو این دادگاه، از جمله اعضای اتحادیه اروپا، لازم‌الاجرا است.
کاسپار ولدکامپ، وزیر خارجه هلند نیز اعلام کرد که کشورش استقلال دیوان کیفری بین‌المللی را محترم می‌شمارد و در تحقیقات این نهاد دخالت نخواهد کرد. ولدکامپ همچنین تصریح کرد که دولت هلند تمامی “ارتباطات غیرضروری” با نتانیاهو را قطع خواهد کرد.
یک سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه هم گفته است که پاریس طبق مقررات اساسنامه دادگاه عمل خواهد کرد و امکان بازداشت نتانیاهو و گالانت در فرانسه وجود دارد.
سخنگوی دولت بریتانیا نیز در واکنش به این حکم اعلام کرد، لندن استقلال دیوان را محترم می‌شمارد و این دادگاه را “نهادی حیاتی برای بررسی جدی‌ترین جرایم بین‌المللی” می‌داند.
وزارت خارجه بریتانیا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «اسرائیل حق دارد مطابق با قوانین بین‌المللی از خود دفاع کند. هیچ برابری اخلاقی میان اسرائیل که یک دموکراسی است و حماس و حزب‌الله لبنان که گروه‌های تروریستی هستند، وجود ندارد.»
پترا دی ساتر، معاون نخست‌وزیر بلژیک نیز خواستار اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه اسرائیل و تعلیق توافق‌نامه‌های همکاری شد.
او در پیامی که در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) منتشر کرد، تاکید کرد: «جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت نباید بدون مجازات باقی بماند».
مجارستان از نتانیاهو رسما دعوت کرد
واکنش مجارستان اما متفاوت بوده و این کشور حتی دعوت‌نامه‌ای رسمی برای بنیامین نتانیاهو برای سفر به مجارستان ارسال کرده است. ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان اعلام کرد که از نتانیاهو دعوت و تضمین می‌کند که حکم بازداشت اجرا نخواهد شد. اوربان این حکم را “نادرست” خواند و تأکید کرد که نتانیاهو می‌تواند در مجارستان “در امنیت” مذاکرات خود را انجام دهد.
مجارستان در حال حاضر ریاست شورای اتحادیه اروپا را بر عهده دارد.
سلامی: حکم دادگاه لاهه پیروزی برای امت اسلام بود
حسین سلامی، فرمانده کل سپاه هم با اشاره به صدور حکم دادگاه لاهه گفت: «با این حکم با پایان و مرگ اسرائیل روبه‌رو هستیم و آنها در انزوا قرار گرفته‌اند و این حکم یک پیروزی برای امت اسلام بود.»
اسرائیل دیوان کیفری بین‌المللی را به رسمیت نمی‌شناسد، زیرا “اساسنامه رم” را امضا نکرده است.
اما ۱۲۳ کشور امضاکننده اساسنامه رم موظف به اجرای احکام دیوان کیفری بین‌المللی لاهه هستند و ممکن است نتانیاهو و گالانت در این کشورها بازداشت شوند.
