سرپرست دانشگاه تربیت مدرس ایران می‌گوید به‌دلیل «پایین بودن میزان اعتبار مالی»، رتبهٔ علمی همهٔ دانشگاه‌های ایران در جهان افت کرده است.
یوسف حجت روز شنبه دهم آذر در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا، به افت رتبه دانشگاه‌های ایران در «رتبه‌بندی علمی شانگهای» اشاره کرده و گفته است: «تمام بودجه دانشگاه‌ها صرف فعالیت‌های روزمره مانند حقوق، دستمزد، خوابگاه و غذا می‌شود و ما نمی‌توانیم این فعالیت ها را متوقف کنیم.»
او بر «مشکلات مالی» به عنوان دلیل افت رفته علمی دانشگاه‌ها در ایران، تأکید کرده و گفته که «به‌دلیل وضعیت اقتصادی کشور، اعتباری که به دانشگاه‌ها اختصاص پیدا می‌کند روز به روز قدرت خرید خود را از دست می‌دهد.»
به گفته این مقام دانشگاهی، به‌دلیل هزینه بودجه در امور روزمره، اعتبار کمی برای پژوهش باقی می‌ماند که در مقایسه با سال‌های گذشته کمتر است.
رتبه‌بندی شانگهای یکی از رتبه‌بندی‌های دانشگاهی معتبر و پربازدید است که از سوی دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ با چهار معیار «کیفیت آموزش»، «کیفیت اعضاء هیئت عملی»، «خروجی‌های پژوهش» و «سرانه عملکرد دانشگاه» منتشر می‌شود.
در به‌روزرسانی سال ۲۰۲۴ این دانشگاه، رتبه اکثر دانشگاه‌های ایران افت کرده است. در حالی که دانشگاه تهران در رتبه‌بندی سال ۲۰۲۲ در جایگاه ۳۰۱ الی ۴۰۰ قرار داشت در سال ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ به جایگاه ۴۰۱ الی ۵۰۰ نزول کرده است.
دانشگاه صنعتی شریف نیز از رتبه ۶۰۱ الی ۷۰۰ به رتبه ۷۰۱ الی ۸۰۰ رسیده است. دانشگاه امیرکبیر هم که در سال ۲۰۲۲ در رتبه ۶۰۱ الی ۷۰۰ قرار داشت به رتبه ۹۰۱ الی ۱۰۰۰ سقوط کرده است.
نگاهی به وضعیت دانشگاه‌های کشورهای اسلامی در این رتبه‌بندی نشان می‌دهد ایران پس از عربستان سعودی و ترکیه به جایگاه سوم رسیده است. در این رتبه‌بندی از عربستان سعودی، ترکیه و ایران به ترتیب ۱۲، ۱۰ و ۹ دانشگاه حاضر هستند.
از آنجایی که بخش عمده‌ای از معیارهای رتبه‌بندی دانشگاه‌ها به «نیروی انسانی و کادر علمی» آن مربوط می‌شود، مقام‌های دولتی ایران می‌گویند گسترش مهاجرت اعضای هیئت علمی و دانشگاه‌ها در کاهش رتبه دانشگاه‌ها اثرگذار بوده است.
حسین سیمایی صراف وزیر علوم پیش از این هشدار داده بود که مهاجرت گسترده استادان دانشگاه‌ها نه تنها باعث «نزول» سطح دانشگاه‌ها و دانشجویان می‌شود بلکه «وقتی این روند ادامه پیدا کند، افرادی جایگزین آن‌ها می‌شوند که شاید از مرتبهٔ ضعیف‌تری برخوردار باشند.»
وزیر علوم آمار ۲۵ درصدی مهاجرت استادان دانشگاه‌ها را «نگران‌کننده» دانسته و گفته بود در چند سال اخیر «۲۵ درصد» استادان دانشگاه‌ها از کشور مهاجرت کرده‌اند و برخی از آن‌ها «قصد بازگشت» هم ندارند.
علاوه بر مشکلات مالی دانشگاه‌ها، عوامل سیاسی نیز در مهاجرت کادر دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر اثرگذار بوده است. روزنامهٔ اعتماد شهریورماه ۱۴۰۲ فهرستی از ۵۲ استاد اخراج‌شده از دانشگاه‌های ایران را منتشر کرد که نشان می‌داد موج دیگری از اخراج استادان دانشگاه از ابتدای دولت ابراهیم رئیسی در سال ۱۴۰۰ آغاز و در جریان اعتراضات «زن زندگی آزادی» تشدید شد.
